Lễ Tất Niên Năm ABC
Is 63, 7-9; 1Cr 1, 3-9; Lc 1, 39-55
CUỘC ĐỜI LÀ LỜI TẠ ƠN
Mượn lời tiên tri Isaia mở đầu suy niệm cuối năm: “Tôi xin nhắc lại ân nghĩa Đức Chúa, tôi dâng lời ca tụng Đức Chúa vì tất cả những gì Đức Chúa đã thực hiện cho chúng ta” (Bài Đọc 1. Is 63, 7-9).
Tạ ơn, đội ơn, cám ơn là những từ ngữ diễn tả tâm tình tri ân của con người đối với Thí Chủ. Thí chủ có thể là Thượng đế cũng có thể là tha nhân đã làm phúc cho chúng ta. Chúng ta dễ dàng chấp nhận rằng mỗi người là một tổng hợp các mối liên hệ từ gia đình cho đến xã hội, và chúng ta lớn lên trong sự nâng đỡ của tha nhân.
Bài học từ người Do thái, là sau khi vượt qua Biển Đỏ, việc đầu tiên ông Môsê làm là lập đàn tế lễ tạ ơn Thiên Chúa vì ơn giải phóng. Họ cũng làm như thế khi đi vào Đất Hứa và nhiều lần dâng lễ tạ ơn như thế trong hành trình sa mạc, nhất là mỗi khi họ chiến thắng quân thù. Từ khi vào dất hứa và từ ngày ăn sản phẩm nông nghiệp do tay mình sản xuất, người Do thái lập tục lệ dâng lễ Tạ Ơn Thiên Chúa sau mùa gặt, vì họ ý thức rằng mùa màng bội thu không phải do ý muốn của họ, nhưng tùy thuộc vào mưa thuận gió hòa của trời đất.
Dân xứ cờ hoa đã có thông lệ từ 1789, dân chúng dành trọn một ngày để Tạ Ơn, gọi là Thanks Giving, ngày nầy rơi vào ngày thứ Năm của tuần lễ thứ tư của tháng 11 hằng năm. Họ thường ăn thịt gà tây, tục lệ nầy nhắc lại kỷ niệm của tổ tiên họ đã được cứu sống nhờ ăn loại chim nầy khi đặt chân lên vùng đất mới, tức nước Mỹ. Vào ngày nầy họ thường tự nguyện góp tiền và số tiền có được đem giúp người nghèo. Một cử chỉ biểu tượng của lòng biết ơn: Tổng thống Mỹ có tục lệ tha chết cho một con gà tây nhân ngày lễ tạ ơn, nó được chọn để nuôi được chăn nuôi cho đến khi tàn đời.
Tạ ơn là tiếng vọng ân sủng đã lãnh nhận từ Thượng đế qua hoàn cảnh hay qua bàn tay của tha nhân. Lời tạ ơn cũng là phản ứng mang tính tôn giáo, nhìn nhận mình thấp hèn yếu đuối, đồng thời tuyên xưng quyền năng của thượng đế. Thái độ của người trưởng thành là lòng biết ơn. Đức Maria đã lên tiếng ca tụng hồng ân của Chúa ban cho chính bản thân Mẹ và cho dân tộc của Mẹ nữa: “Đấng toàn năng đã làm cho tôi biết bao điều cao cả … Chúa hằng thương xót những ai kính sợ Người … Chúa độ trì Ít-ra-en tôi tớ của Người” (Bài Tìn Mừng Lc 1, 39-55). Còn thánh Phaolô diễn tả tâm tình đội ơn Chúa: “Tôi hằng cảm tạ Thiên Chúa của tôi vì anh em, về những ân huệ Người ban cho anh em nơi Đức Kitô Giêsu. Quả vậy, trong Đức Kitô Giêsu, anh em đã trở nên phong phú về mọi phương diện” (Bài Đọc 2. 1Cr 1, 3-9).
Người Việt Nam chúng ta cũng không thua kém gì về tâm tình tạ ơn Trời Đất, Đàn Nam Giao tại Huế là chứng tích lòng tri ân thượng đế của người dân Việt. Thuở xưa vào mùa xuân các vua triều Nguyễn (bắt đầu với vua Nguyễn Gia Long 1806) nhà vua phải ăn chay 3 ngày trườc khi bước lên tế đàn Nam Giao, tức là đàn tế Trời Đất, vua thay mặt cho toàn dân dâng hương Tạ Ơn và cầu cho quốc thái dân an và cầu mưa thuận gió hòa cho ruộng vườn. Đàn Nam Giao ngày nay vẫn còn đó như chứng tích lịch sử của lòng biết ơn Trời Đất. Trong toàn cõi Việt Nam có nhiều Đàn Tế Trời, và đếm đến 98 lần tế đàn long trọng.
Chính Đức Giêsu cũng đã dâng lời đội ơn Cha trên trời, trước mỗi việc làm quan trọng, khi đứng trước nấm mồ Ladarô, trước khi làm phép lạ hóa bánh ra nhiều, lời tạ ơn đã trở thành Kinh Nguyện Tạ Ơn trong thánh lễ. Thánh lễ là lời kinh tạ ơn long trọng được Chúa Giêsu thiết lập và được truyền thống Giáo Hội lưu giữ và thực hiện mỗi ngày, chúng ta thường gọi là thánh lễ, đó chính là Kinh Nguyện Tạ Ơn.
Tạ Ơn cũng là dịp để Tạ Tội với Thiên Chúa và với anh em. Một năm qua, nếu chúng ta trung thực với chính mình, chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra mình bất toàn trong nhiều lãnh vực, trong giao tế, trong sinh hoạt cộng đoàn, nhất là trong thờ phượng Thiên Chúa, trong đóng góp xây dựng Giáo hội, trong tình yêu thương gia đình.
Một năm đầy biến động qua đi với ba mùa dịch Côvít 19, lấy đi sinh mạng triệu người trên toàn thế giới, gây ấn tượng lo sợ nơi tâm trí nhân loại, chúng ta còn đứng vững được trên đôi chân là một hồng ân to lớn; xét cho cùng trong các quốc gia gặp khó khăn vì cơn dịch tể nầy, thì Việt Nam, được nhiều may mắn hơn. Xin chấp tay cảm tạ ơn Chúa. Đi kèm với lời tạ ơn là tâm tình sám hối nhìn nhận khuyết điểm năm qua và cầu xin ơn bình an cho năm mới.
Lạy Chúa một năm qua đi Chúa đã gìn giữ Giáo xứ được bình an, xin gia ân cho chúng con trước thềm năm mới được an lành để sống đạo, thờ phượng Chúa. Amen.
LM Luis Nguyễn Quang Vinh