ĐẦU GIOAN TẨY GIẢ
Ngày sinh nhật của một người lại dẫn đến cái chết của một người khác. Nếu sự kiện xảy ra đúng như truyền thống mà Máccô nhận được và ghi lại thì thật là khủng khiếp. Ai có thể tưởng tượng nổi chuyện trong bữa tiệc sinh nhật của Hêrôđê, một cô bé dám bưng mâm, trên có cái đầu vừa bị chặt của một người, máu còn chảy ròng ròng, mắt đang nhắm hay mở? Cô bưng và vui vẻ trao cho mẹ cô. Mẹ cô sẽ bưng và trao cho ai cái đầu của Gioan, người mà bà căm ghét?
Bài Tin Mừng hôm nay cũng cho ta một số kinh nghiệm của Hêrôđê. Trước hết là kinh nghiệm bị giằng co giữa cái tốt và cái xấu. Hêrôđê Antipas đã bắt ông Gioan tẩy giả và xiềng ông trong ngục. Lý do vì Gioan đã cản trở cuộc hôn nhân sai trái của ông với Hêrôđia. Dầu vậy Hêrôđê vẫn biết Gioan là người công chính thánh thiện, vẫn sợ ông và che chở ông khỏi sự trả thù của Hêrôđia (cc. 19-20). Hêrôđê còn lương tâm khi ông thích nghe Gioan nói, dù rất bối rối khi nghe.
Kế đến là kinh nghiệm về sự thiếu chín chắn của Hêrôđê khi thề hứa. Cái gì đã xui khiến ông nói câu dại dột này với cô bé Salômê: “Con xin gì ta cũng cho, dù một nửa nước của ta cũng được” (c. 23)? Bầu khí cuồng nhiệt của bữa tiệc sinh nhật, hay điệu vũ đẹp mê hồn, hay rượu đã ngà ngà say, hay muốn chứng tỏ mình đầy quyền lực? Hay sự cộng hưởng của mọi yếu tố trên? Có những lời nói vội vã mà sau đó ta phải hối tiếc và trả giá.
Cuối cùng là kinh nghiệm về sự mất tự do trước khi quyết định. Khi cô bé xin cái đầu của Gioan, Hêrôđê hẳn đã sửng sốt ngỡ ngàng. Ông buồn hết sức vì mình đã lỡ thề hứa như vậy (c. 26). Ông có thể rút lại lời đã nói không? Dĩ nhiên là có. Nhưng nỗi sợ đã khiến ông không dám làm. Sợ từ chối cô bé, làm cho cô buồn và mẹ cô nổi giận, sợ bị mang tiếng là nuốt lời trước mặt bá quan văn võ. Nói chung ông sợ mất danh dự của mình, mất thiện cảm của người khác. Bởi vậy, dù Hêrôđê thấy việc giết Gioan là điều sai trái, ông vẫn không dám xin rút lại lời thề thiếu suy xét của mình. Cần can đảm để giữ lời hứa, nhưng có khi cần can đảm hơn để không giữ. Danh dự hão của Hêrôđê được mua bằng máu của một vị ngôn sứ lớn.
Hêrôđê đã can dự vào cái chết của Gioan. Ông chịu áp lực từ khách dự tiệc và mẹ con Hêrôđia. Philatô đã can dự vào cái chết của Đức Giêsu. Ông này chịu áp lực từ dân chúng và các thượng tế. Cả hai ông đều không có tự do, không có can đảm để tha cho người vô tội. Cả hai ông đều nghĩ đến mình, cái ghế của mình, danh dự của mình. Quyền lực được sử dụng như bạo lực, khiến người lành phải chết oan. Chúng ta xin cho mình luôn có tự do, để mọi quyết định phù hợp với ý Chúa.
Lạy Chúa Giêsu,
sám hối không phải là điều dễ dàng,
bởi lẽ chúng con không đủ khiêm tốn
để nhận mình lầm lỗi.
Chúng con ngỡ ngàng
khi thấy Chúa là Đấng vô tội
mà lại đứng chung với các tội nhân,
chờ Gioan ban phép Rửa.
Chúa đã muốn nên bạn đồng hành
với phận người mỏng dòn yếu đuối chúng con.
Xin cho chúng con biết thường xuyên điều chỉnh
lối nghĩ và lối sống của mình,
tỉnh táo để khỏi rơi vào ảo tưởng,
thành thật để khỏi tự dối mình.
Ước gì Chúa ban cho chúng con ơn hoán cải,
dám đi đến những hành động cụ thể,
và chấp nhận những cắt tỉa đớn đau.
Nhưng xin đừng quên ban cho chúng con
niềm vui của Giakêu,
hạnh phúc vì được tự do và được yêu mến.
LM Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.
