CN 5979: MẸ GUADALUPE VÀ GIÁM MỤC BISHOP ZUMARRAGA TẠI MEXICO
Nguồn: Spiritdaily.com
Trong năm 1527 Vua Charles V của nước Tây Ban Nha đã sống một Tuần Thánh tại tu viện Phanxico ở vùng Barajo, gần thành phố Burgos, miền Bắc của Tây Ban Nha. Cha Juan de Zumarraga vốn là Bề Trên của tu viện vào lúc ấy. Vua Charles rất cảm kích trước sự thánh thiện và khả năng của Cha Zumarraga.
Một năm sau đó là năm 1528, vua Charles đề nghị ngài làm vị giám mục tiên khởi của nước Mexico. Danh hiệu chính thức của ngài là: "Người Bảo Vệ Các Thổ Dân Da Đỏ".
Có lẽ mọi người sẽ ngạc nhiên khi một tu sĩ Dòng Phanxico lại được chọn phụ trách một chức vụ quan trọng như thế.
Theo như lời của LM Peter Damian Fehlner, thì đây không phải là điều ngạc nhiên bởi vì theo ngài thì sứ vụ thiêng liêng của Thánh Phanxico đã đóng vai trò chính làm thay đổi tâm trí và trái tim của những người Công Giáo Tây Ban Nha vào cuối thế kỷ thứ 15 và đầu thế kỷ thứ 16, trước khi cha Juan de Zumarraga xuất hiện.
Sau khi tướng Tây Ban Nha là Hernan Cortez chiến thắng người dân da đỏ Aztecs vào năm 1521 thì Dòng Phanxico được chọn để trở thành một dòng truyền giáo ở vùng Tân Thế Giới hay Tân Tây Ban Nha. Năm 1524 có một nhóm truyền giáo đến, đó là 12 tông đồ gương mẫu Dòng Phanxico. Họ được xem như những linh mục học thức và thánh thiện ở Tây Ban Nha.
Họ đi khắp nước Mexico, chỉ trong 10 năm mà họ thành lập được hơn 80 nhà thờ, xây trường học và các nhà thương. Có nhiều nhà thờ mà Dòng Phanxico xây dựng thì rất lộng lẫy và hoành tráng. Bây giờ vẫn còn có nhiều du khách đến thăm các ngôi nhà thờ này tại Mexico. Có một ngôi nhà thờ ở vùng Izamal, Yucatan được sơn màu vàng lộng lẫy và rất lớn nên nhà thờ này đứng sừng sững tại thành phố ấy.
Các tu sĩ Dòng Phanxico lập vùng truyền giáo tại nhà thờ St. James ở vùng Tlaltelolco mà bây giờ vẫn còn ở thành phố Mexico City. Trước đây thì đó là một đền thờ của người ngoại giáo dành cho thần Huitzilopochtili, một vị thần của chiến tranh. Cũng tại nơi này, các tu sĩ Dòng Phanxico đã giảng dạy giáo lý, ban bí tích rửa tội và bí tích thêm sức cho những người Kito giáo đầu tiên trong xứ Mexico này.
Thật sự không ai xứng đáng làm giám mục hơn cha Juan de Zumarraga. Cha sinh năm 1468 trong một gia đình quyền quý ở tỉnh Basque, miền bắc nước Tây Ban Nha. Ngài là một vị học giả giỏi giang, một linh mục yêu mến Chúa. Có nhiều người cho rằng ngài là một mẫu gương sống động, hoàn hảo thoe gường của vị Thánh Quan Thầy là Thánh Phanxico.
Ngài rất khiêm nhường. Ngài sống đạo hạnh cuộc sống của Dòng Phanxico. Nửa đêm ngài thức dậy để đọc kinh Phụng Vụ. Ngài ăn chay nghiêm nhặt. Khi truyền giáo, ngài đi hoàn toàn đi bộ mà là đi bằng chân trần.
Khi ngài đến nước Mexico vào năm 1528 thì điều kiện truyền giáo rất khó khăn và nguy hiểm. Tình trạng bi đát và tồi tệ khiến ngài viết một lá thư bí mật cho Vua. Ngài nói rằng:
“Nếu Thiên Chúa không cung cấp sự chữa trị từ đôi tay của Vua (ngài) thì giải đất này sẽ hoàn toàn bị mất."
Lúc ấy, những người Tây Ban Nha chỉ là thiểu số còn những người Da Đỏ Aztecs rất đông, e rằng sẽ có cuộc tàn sát xẩy ra. Những nhà truyền giáo rất lo sợ cho cuộc sống của họ. Họ lo âu từng giây, từng phút. Các nhà sử học tin rằng sẽ có ngày những người Da Đỏ Aztecs sẽ tiêu diệt toàn bộ người Tây Ban Nha ở nước Mexico và làm thay đổi lịch sử tại vùng Mỹ Châu này.
Chính quyền Tây Ban Nha tại Mexico tìm mọi cách để ngăn lá thư ấy mà không cho gửi đi. Họ kiểm soát mọi nẻo đường, lục soát các tầu chở hàng. Họ cấm mọi người không được nhận thư từ các linh mục trừ khi là chính quyền phài duyệt xét trước.
Với sự liều lĩnh, Đức Giám Mục Zumarraga, đã có lòng can đảm của một tông đồ, ngài đem lá thư gửi qua một người thuỷ thủ tại bến cảng Veracruz. Anh này phải đi lậu vượt qua đại dương. Anh phải tự dấu kín trong một thùng dầu lớn.
Thật sự thì nhóm cầm quyền đầu tiên của người Tây Ban Nha ở dưới sự lãnh đạo tàn ác của một người tên là Nuno de Guzman. Ông này và nhóm lãnh đạo của ông luôn hành hạ, tra tấn và giết hại nhiều nạn nhân vô tội. Họ bắt người Da Đỏ làm nô lệ. Họ bắt cóc các phụ nữ và trẻ thơ. Họ đánh thuế cao và ăn cướp những tài sản của người khác.
Khi vị giám mục và các tu sĩ chống đối chính sách lạm dụng hà khắc này thì có một số tu sĩ bị ông Guzman và thuộc hạ tấn công dã man. Ngay cả vì Giám Mục Zumarraga cũng bị ông Guzman đe doạ. Khi vị vua Tây Ban Nha nhận được lá thư của Đức Giám Mục thì vua lập tức gửi một phái đoàn gồm những người tốt lành đến để thay thế nhóm lãnh đạo lúc đầu.
Giám Mục Zumarraga và các tu sĩ Dòng Phanxico có lòng sùng kính Đức Mẹ Maria, các ngài khẩn xin Đức Mẹ cầu bầu cho họ. Ngài khẩn thiết xin Mẹ gửi cho ngài một số hoa hồng của vùng Castilian là từ nơi quê hương ngài sinh ra, như một dấu hiệu là Mẹ đã nghe lời khẩn cầu tha thiết của ngài. Và Mẹ đã đáp lời khi gửi hoa hồng đến với ngài qua tay của Thánh Juan Diego.
Với tình trạng truyền giáo quá khó khăn và nguy hiểm do sự tàn nhẫn của những người cầm quyền Tây Ban Nha nên có rất ít người chịu bí tích rửa tội.
Thật ra thì có nhiều người ẩn mình trong nhà của họ, hay trong rừng sâu, đàng sau những cây cối rậm rạp khi mà họ nhìn thấy các tu sĩ đi tới gặp họ. Tuy nhiên họ không chạy trốn.
Họ đến vùng Tlaltelolco, đến nhà thờ St. James và ngồi lắng nghe một cách say mê với những điều mà các tu sĩ giảng dạy.
Đức Mẹ Maria và các con trai yêu quý của Mẹ đã yêu thương họ vô biên. Đây là điều khác biệt lớn lao vì người Da Đỏ Aztecs rất lo sợ trong suốt cuộc đời của họ. Trước đó, tà đạo của họ có những vị thần đòi hỏi con người phải bị giết đi để làm lễ tế thần. Có con số hàng năm có ít nhất là 50,000 người bị hy sinh làm của lễ tế thần.
Theo nhà sử gia Mexico tên Ixthlilxochitl thì có 1 trong mỗi 5 trẻ ở Mexico bị giết chết để tế thần. Có khi toàn bộ các bộ lạc bị giết chết, có con số lên đến hàng chục ngàn sinh linh bị giết hại để tế thần.
Đức GM Juan de Zumarraga đã vất vả và thành công trong việc truyền giáo ở vào thời gian đầu tiên khó khăn ấy tại Mexico. Và ngài là người đầu tiên đã chứng kiến những phép lạ kỷ diệu của Đức Mẹ Guadalupe tại Mexico. Tạ Ơn Chúa!
Kim Hà, 17/12/2022
