ÁNH SÁNG và Bóng tối, Nguyên nhân bắt đạo
Năm 1533, có người Tây là Inekhu đi đường biển vào giảng đạo Thiên Chúa ở làng Ninh Cường và làng Quần Anh, thuộc huyện Giao Thủy.
Sau đây là vài nguyên nhân dẫn đến việc băt đạo:
1- Luật một vợ, một chồng của Thiên Chúa Giáo làm cho vua, quan, và nhiều người vợ của vua, của quan không bằng lòng. Một vương phi (vợ thứ của vua) đã sai một quan gửi đến Linh mục Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes, người đã có công lớn trong việc hành thành chữ Quốc Ngữ mà chúng ta dùng ngày nay), một lá thư, có nội dung: “Hỡi các Tây Giang Đạo Trưởng, sao các người đến giảng trong nước ta một đạo lý trái với tục đa thê của nước ta?
Các người chỉ cho phép thần dân của ta được có một vợ, một chồng, khi mà ta muốn có thêm nhiều tôi trung. Từ nay, ta cấm các người không được truyền bá đạo sai trái ấy nữa. Nếu bât tuân lệnh ta, thì các người phải biết rằng mất đầu, thì cái chân không thể đứng vững, nghiã là ta sẽ trừ diệt nguyên nhân sâu xa ra khỏi nước ta.”
2- Vua Gia Long có lần nói với Đức cha Bá Đa Lộc: “Đạo của ngài là đạo tốt lành nhưng nghiêm khắc quá, ai mà có thể giữ được? Tôi không thể nào chỉ cưới có một vợ.”
3- Có một vị quan get Đạo nói, các thừa sai (Linh mục, tu sĩ) lấy mắt người chết làm hạt ngọc, rồi nhét bông vào mắt thay thế; vị quan còn nói thấy trong nhiều nhà thờ, có nhiều hạt ngọc như thế.
Vua Gia Long: “Nếu quả thật có như vậy, họ sẽ bị trừng phạt; ngược lại nếu ngươi bịa chuyện sẽ bị chém đầu.”
Ông quan vội vã nhận là chỉ nge nói như thế thôi. Vua Gia Long ra lệnh chém đầu vị quan này, nhưng Đức cha Bá Đa Lộc đã can thiệp và hắn được tha.
4- Một số sư sãi, thầy cúng, thấy dân chúng theo Đạo, bỏ chùa, bỏ Phật thì vu cáo là nghi lễ bên Đạo là phù phép giết người. Các Đạo trưởng (Linh mục) là phù thủy cao tay đến để phù phép giết hại nhân tài, tướng giỏi, và một khi không còn nhân tài, tướng giỏi thì họ sẽ nổi loạn. Vào những năm mất muà, hạn hán, hoặc bão lụt..,mấy sư sãi nói, là tại Thiên Chúa Giáo rao giảng ở nước ta, làm cho thần phật nổi giận, gây tai họa cho dân chúng ...
5- Có một quan lớn, một hôm mời Linh mục Đăc Lộ đến dinh của ông mà không nói trước lýdo. Khi Linh mục đến thì đã có nhiều người và nhiều sư sãi ở đó. Vị quan cho biết hôm nay ông muốn Linh mục giảng đạo Thiên Chúa trước mặt khách của ông. Hầu hết họ thích nge, chỉ có một số sư sãi bất mãn thì ngắt lời, và đưa những lý lẽ rút ra từ sách Nho, sách Lão để phản đối.
Lm Đắc Lộ nhường lời cho Thầy giảng Y-nha-sô.
( Linh mục Đăc Lộ huấn luyện cho một số thanh niên Việtnam yêu mến Đạo và muốn dấn thân truyền giáo. Linh mục dạy họ kiến thức về đạo và quan sát cách sống của họ. Sau vài năm theo dõi và huấn luyện, ngài phong cho họ chức Thầy Giảng. Thầy giảng thường là người trẻ, chưa lập gia đình và phải tuyên hứa sống độc thân và vâng lời các Linh mục. Thầy giảng Y-nha-sô là người Việtnam. Y-nha-sô là tên thánh. Các giáo sĩ Tây phương thường gọi tên thánh của Kitô hữu, và bút ký của các ngài, thường chỉ ghi tên thánh.
Trong cuộc tranh luận về tôn giáo giữa Thầy giảng Y-nha-sô và các sư sãi có địa vị cao trọng trong đạo Phật, cao nhất nước thời đó. Các sư sãi đuối lý, thua liểng xiểng.
Thua trong một cuộc tranh luận không phải là điều đáng ghét. Điều ghét là không có lòng khiêm nhường, và không chấp nhận sự thật, nhưng lại mang trong lòng sự thù hận và tìm cách trả thù.
Trong suốt thời gian bị bắt Đạo, vua quan Việtnam đã giết hơn 130, 000 người Công giáo chỉ vì họ theo đạo thật, đạo Đức Chúa Trời.
ST