55 điều bạn cần biết về Đức Giáo hoàng mới, Leo XIV
Người Mỹ đầu tiên chủ trì Giáo Hội đã dành phần lớn sự nghiệp như là một nhà truyền giáo ở hải ngoại.
Dẫn nhập của người dịch:
Tôi không phải là tín đồ Thiên chúa giáo nhưng có duyên được học môn Giáo lý Thiên chúa vào những năm học Trung học tại Lasan Taberd, ngay cả có lúc được làm altar boy phụ lễ nên tâm tư vốn có thiện cảm và thường để ý đến sinh hoạt của Thiên chúa giáo.
Một điều hầu chắc tôi không sao giải thích được là hiện tượng mất đức tin của một số tín đồ Thiên chúa giáo cũng như đức vâng lời thường được Giáo lý nhấn mạnh - họ đi lễ hàng tuần, đọc kinh cầu nguyện trước mỗi bữa ăn, cứ hở ra là gọi tên Chúa nhưng lại bất chấp lời dạy của Đức Giáo hoàng là người thực sự đại diện cho Chúa, ngay cả quay ra bài bác Đức Giáo hoàng, ví dụ như nhóm người MAGA ở Mỹ hiện nay! Do they realize what the heck they are doing as a Roman Catholic? Có lẽ đôi khi họ sẽ ngớ ngẩn hỏi: Is the Pope a Catholic?
Theo website chính thức của Tòa Thánh Vatican, CARDINALIUM COLLEGII RECENSIO/The College of Cardinals Report https://collegeofcardinalsreport.com/conclaves/introduction/ thì:
Đức Giáo hoàng là Đại diện của Chúa Christ, giám mục của Rome, nhà lãnh đạo tinh thần ở trần thế của hơn một tỷ linh hồn người Thiên chúa giáo, và có thể nói là tiếng nói đạo đức và tôn giáo được biết đến nhiều nhất, có ảnh hưởng nhất và được tôn kính rộng rãi trên thế giới. Nhưng các đức hồng y đã bầu ông, một trong số họ sẽ trở thành Đức Giáo hoàng tiếp theo, thì ít được biết hơn nhiều.
The Pope is the Vicar of Christ, the bishop of Rome, the earthly spiritual leader of over a billion Catholic souls, and arguably the best-known, most influential, and widely revered moral and religious voice in the world. But the cardinals who elected him, one of whom will become the next Pope, are much less known.
Định nghĩa trên của Hồng Y Đoàn khẳng định Đức Giáo hoàng chính là hiện thân của Chúa Jesus Christ. Khi hỗn láo và cãi lời Đức Giáo hoàng tức là hỗn láo và cãi lời Chúa Jesus Christ.
55 Things You Need to Know About the New Pope, Leo XIV
The first American to preside over the church spent much of his career as a missionary abroad.
55 điều bạn cần biết về Đức Giáo hoàng mới, Leo XIV
Người Mỹ đầu tiên chủ trì Giáo Hội đã dành phần lớn sự nghiệp như là một nhà truyền giáo ở hải ngoại.
https://www.politico.com/news/magazine/2025/05/09/55-things-you-need-to-know-about-the-new-pope-leo-xiv-00338515?nname=politico-toplines&nid=0000018f-3124-de07-a98f-3be4d1400000&nrid=d461940c-8001-41b3-9048-2910bed17ead
By Michael Kruse and Bill Duryea
Michael Kruse is a senior staff writer at POLITICO and POLITICO Magazine.
Dịch: Phạm Văn Bân Fàn Wénbīn,范文彬- Jmay 10, 2025
Mười bảy vị giáo hoàng đã chủ trì Giáo hội Thiên chúa giáo kể từ khi thành lập nước Mỹ. Không ai trong số những người đó là người Mỹ. Điều đó đã thay đổi vào ngày Thursday (bổ sung: tức là May 8, 2025) khi Robert Francis Prevost, người con trai của South Side Chicago, xuất hiện tại ban-công của St. Peter’s Basilica/Vương cung thánh đường Thánh Peter ở Rome và nói bằng tiếng Ý những lời: “La pace sia con tutti voi.” Bình an cho tất cả các bạn.
Người đàn ông hiện được gọi là Leo XIV trở thành Giám mục 267th của Rome và là người kế nhiệm Francis, một trong những nhà lãnh đạo Thiên chúa giáo cấp tiến và gây tranh cãi nhiều nhất từ trước đến nay. Chính trị của Leo được cho là ôn hòa hơn. Vào ngày Thursday (bổ sung: May 8, 2025), Leo, 69 tuổi, đã phát biểu lời chào mừng: “Chúng ta có thể là một giáo hội truyền giáo, một giáo hội xây dựng những cây cầu, tức là luôn luôn mở cửa để đón nhận mọi người/We can be a missionary church, a church that builds bridges, that is always open to receive everyone.”
Người ta nói rằng người Mỹ chưa bao giờ được chọn làm giáo hoàng vì Mỹ đã nắm giữ quyền lực lớn như vậy đối với thế giới về mặt chính trị, văn hóa và kinh tế, nên cũng sẽ là quá đáng nếu trao cho một người Mỹ quyền lực tôn giáo rất rộng lớn. Không có gì nghi ngờ về ảnh hưởng toàn cầu của Leo sẽ liên tục được đo lường bởi hơn 1 tỷ tín đồ của Giáo hội. Có thể ảnh hưởng trong nước Mỹ của ông mới là điều được chú ý nhiều nhất - bao gồm một viên chức theo Thiên chúa giáo rất nổi tiếng và rất bảo thủ tại Tòa Bạch Ốc, Phó Tổng thống JD Vance. Vào tháng February, một địa chỉ truyền thông xã hội dưới tên của Đức Hồng y Prevost khi đó thách thức Vance trên X, lặp lại tựa đề từ The National Catholic Reporter: “JD Vance đã sai: Chúa Jesus không yêu cầu chúng ta xếp hạng tình yêu của mình dành cho người khác/JD Vance is wrong: Jesus doesn't ask us to rank our love for others.”
Được thu thập từ nhiều bài viết, bài diễn văn, bài đăng trên mạng truyền thông xã hội và các cuộc phỏng vấn với gia đình và người quen trong nhiều thập niên, dưới đây là bức chân dung thân mật của vị giáo hoàng mới, người lên nắm quyền vào thời điểm mà vai trò của Giáo hội trong cuộc sống hiện đại mang tính chất chính trị hơn bao giờ hết.
1. Robert Francis Prevost sinh ngày September 14, 1955 tại Bệnh viện Mercy ở Đường 25th và Prairie Avenue ở South Side of Chicago.
2. Cha của ông, Louis Marius Prevost, là người gốc Pháp và Italian, và mẹ của ông, Mildred Martínez, là người gốc Spanish/Tây-ban-nha.
3. Cha mẹ của cha ông đến từ Pháp.
4. Cha mẹ của mẹ ông có nguồn gốc Creole ở New Orleans và được mô tả trong các tài liệu lịch sử là “người da đen hoặc lai.”
5. Ông là con út trong gia đình có ba anh em và lớn lên tại Dolton, Illinois, ngay phía nam ranh giới thành phố Chicago.
6. Cha ông là một giám đốc trường học. Mẹ ông là quản thủ thư viện.
7. Gia đình ông tham gia Giáo xứ St. Mary of the Assumption Parish.
8. Ông hát trong ca đoàn và làm bé trai phụ lễ/altar boy.
9. Khi còn học tiểu học tại trường Thánh Mary - nơi mà trước khi Công đồng Vatican II/Second Vatican Council cải cách, các học sinh tham dự Thánh lễ hàng ngày, vẫn còn đọc bằng tiếng Latin - ông được biết là học sinh giỏi nhất lớp.
10. Ngày nay Trường Thánh Mary đã đóng cửa.
11.Một người bạn học cũ của ông nói với tờ Chicago Sun-Times “Chúng tôi vốn thường cầu nguyện với bàn tay, bạn biết đấy, các ngón tay chúng tôi hướng lên trời, và sau một thời gian, bạn cảm thấy mệt mỏi khi làm như vậy, và bạn chỉ muốn gập ngón tay lại. Robert Prevost không bao giờ gập tay lại …”
12. Anh trai của ông là John Prevost nói với tờ Chicago Tribune: “Khi còn nhỏ, Đức Giáo hoàng thường chơi trò “giả vờ làm linh mục.” Ông sẽ dựng một cái bàn phủ vải trắng và đọc kinh. John nói, “Ông ấy rất thường làm như vậy. Ông làm hoàn toàn nghiêm chỉnh, đó không phải là trò chơi.”
13. Ông tốt nghiệp Đại học Villanova bên ngoài Philadelphia vào năm 1977. Ông chọn ngành chính là toán học và cũng học triết học. Sau đó, Đại học Villanova đã trao cho ông bằng Tiến sĩ Nhân văn danh dự/honorary Doctor of Humanities.
14. Ông gia nhập Dòng Thánh Augustine vào năm 1977. Ông tuyên khấn lần đầu tiên vào năm 1978. Ông tuyên khấn trọng thể vào năm 1981.
15. Ông lấy bằng Cao học Thần học từ Catholic Theological Union/Liên hiệp Thần học Thiên chúa giáo ở Chicago vào năm 1982 và được thụ phong linh mục trong cùng năm tại Rome.
16. Cha Prevost mới thụ phong đã được chụp hình đang bắt tay Đức Giáo hoàng John Paul II. Ông nhận bằng Tiến sĩ về Giáo luật tại Pontifical University of St. Thomas Aquinas/Đại học Giáo hoàng Thánh Thomas Aquinas ở Rome.
17. Ông nhận được giấy phép rao giảng/licentiate vào năm 1984 và được gửi đến phái bộ truyền giáo Dòng Thánh Augustine ở Perú năm 1985.
18. Ông bảo vệ luận án tiến sĩ về “The Role of the Local Prior in the Order of Saint Augustine/Vai trò của Bề trên địa phương trong Dòng Thánh Augustine” năm 1987 và được bổ nhiệm làm giám đốc ơn gọi và giám đốc truyền giáo của Tỉnh Dòng Thánh Augustine “Mother of Good Counsel/Mẹ của Lời khuyên Tốt lành” tại Olympia Fields, Illinois.
19. Dòng Thánh Augustine, dòng mà Leo theo học kể từ khi học Trường Trung học Chủng viện Thánh Augustine ở Michigan, tự gọi họ là “người suy ngẫm tích cực” và được biết đến do công việc giáo dục và là những nhà truyền giáo vì lòng tận tụy đối với cuộc sống cộng đồng.
20. Theo Vatican News, ông là Đức Giáo hoàng đầu tiên thuộc Dòng Thánh Augustine.
21. Leo bắt đầu leo lên các cấp bậc lãnh đạo của Giáo Hội ngay từ đầu sự nghiệp của ông. Ông đã lãnh đạo Dòng Thánh Augustine ở miền Trung Tây nước Mỹ trong vài năm, bắt đầu từ năm 1999.
22. Năm 2002, ông trở thành bề trên tổng quyền của Dòng Thánh Augustine quốc tế, một chức vụ mà ông đã giữ trong một thập niên.
23. Vị tân giáo hoàng chỉ sống một phần ba cuộc đời của mình ở Mỹ, thay vào đó dành phần lớn thời gian còn lại ở Âu châu và Latin America.
24. Ông đã trở thành một công dân nhập tịch của Perú vào năm 2015.
25. Cũng trong năm 2015, ông được bổ nhiệm làm Giám mục của Chiclayo ở Perú.
26. Ông bỏ phiếu bầu cử ở Illinois. Theo thư ký của Will County, ông đã bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử toàn quốc vào các năm 2012, 2014, 2018 và 2024, và hồ sơ cho thấy ông ghi danh là một người thuộc Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử sơ bộ vào các năm 2012, 2014 và 2016.
27. Trong bài diễn văn năm 2012 trước các giám mục, có tựa đề “Counterculture of the New Evangelization/Sự phản văn hóa của phong trào truyền bá Phúc âm Mới,” ông than thở rằng phương tiện truyền thông và văn hóa đại chúng Tây phương đã nuôi dưỡng “sự đồng cảm vô cùng rộng lớn đối với các tín ngưỡng và thực hành trái ngược với Phúc âm.” Ông trích dẫn “phong cách sống đồng tính/homosexual lifestyle,” phá thai và euthanasia/sự chết êm ái/an lạc tử 安樂死. Ông nói, “Khi tiếng nói tôn giáo lên tiếng phản đối những quan điểm này thì phương tiện truyền thông đại chúng có thể nhắm vào tôn giáo, dán nhãn tôn giáo là ý thức hệ và vô cảm đối với cái gọi là nhu cầu sống còn của con người trong thế giới ngày nay.”
28. Mục sư Mark Francis, người đã theo học chủng viện với Prevost, nói: “Ông luôn luôn thân hữu và nồng hậu và vẫn giữ tiếng nói của lý lẽ thông thường tình/common sense và mối quan tâm thực tế đối với việc Giáo hội vươn đến người nghèo. Ông có khiếu hài hước, nhưng không phải là người tìm kiếm sự chú ý.”
29. Nhưng giống như người tiền nhiệm của mình, ông không ngại sử dụng phương tiện truyền thông đại chúng để bày tỏ mối quan tâm đối với những người nhập cư và người nghèo. Đầu năm nay, một địa chỉ truyền thông xã hội mang tên ông đã đăng lại lời chỉ trích về cách đối xử của Tổng thống Trump với Kilmar Abrego Garcia.
30. Tháng February năm ngoái, khi đó là Đức Hồng y Prevost đã thách thức Phó Tổng thống JD Vance trên X, lặp lại tựa đề của báo The National Catholic Reporter: “JD Vance đã sai: Chúa Jesus không yêu cầu chúng ta xếp hạng tình yêu của mình dành cho người khác.”
31. Vào ngày Thursday (bổ sung: May 8, 2025), Vance, là người đã gia nhập Giáo hội Thiên chúa giáo vào năm 2019, chúc mừng Leo, nói trên X, “Tôi chắc chắn rằng hàng triệu người Thiên chúa giáo Mỹ và những người theo Thiên chúa giáo khác sẽ cầu nguyện cho sự thành công của ông trong việc lãnh đạo Giáo hội. Cầu xin Chúa ban phước cho ông!”
32. Vào năm 2017, cùng một địa chỉ truyền thông xã hội dưới tên của Prevost đã đăng lại một bài của Thượng nghị sĩ Connecticut Chris Murphy (Dân chủ), trong đó Murphy tạo áp lực cho các thượng nghị sĩ khác phải hành động về việc kiểm soát súng và viết rằng, “sự hèn nhát để hành động của các bạn không thể được che giấu bằng những suy nghĩ và lời cầu nguyện.”
33. Cũng trong năm 2017, địa chỉ truyền thông xã hội dưới tên của Prevost đã đăng lại một tuyên bố từ Hội đồng Giám mục Thiên chúa giáo Mỹ/retweeted a statement from the U.S. Conference of Catholic Bishops lên án sự thù hận để đáp trả các cuộc biểu tình của những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng gây tử vong ở Charlottesville, Virginia.
34. Cũng vào năm 2017, địa chỉ truyền thông xã hội này đăng lại một dòng tweet ủng hộ DACA của Sister Helen Prejean.
35. Vào năm 2023, khi đó là Đức Hồng y Prevost đã bày tỏ sự hoài nghi về việc phong chức cho phụ nữ làm giáo sĩ Thiên chúa giáo, lặp lại một câu mà Francis thường dùng về nguy cơ “giáo sĩ hóa/clericalizing” phụ nữ.
36. Giống như nhiều viên chức cao cấp khác của Giáo hội, ông không tránh khỏi những lời chỉ trích về cách xử sự về tình trạng lạm dụng tình dục trẻ em của các thành viên trong đoàn giáo sĩ.
37. Dòng Thánh Augustine là một trong những dòng Thiên chúa giáo cuối cùng để công bố danh sách của các linh mục “bị buộc tội một cách đáng tin cậy/credibly accused.”
38. Prevost đã phải chịu nhiều lời chỉ trích trực tiếp hơn sau khi một bài báo của Chicago Sun-Times tiết lộ rằng, vào năm 2000, một linh mục bị-buộc-tội đã được gửi đến sống trong một tu viện Dòng Thánh Augustine gần một trường tiểu học, và rằng các viên chức nhà thờ đã không thông báo cho trường. Prevost là người đứng đầu Dòng Thánh Augustine ở miền Trung Tây nước Mỹ vào thời điểm đó.
39. Leo được phong làm hồng y bởi Đức Giáo hoàng Francis vào năm 2023 và được trao quyền điều khiển Vatican Dicastery for Bishops/Bộ Giám mục Vatican rất có ảnh hưởng, tức là văn phòng có nhiệm vụ cố vấn cho Đức Giáo hoàng về việc bổ nhiệm giám mục trên toàn thế giới.
40. Ngoài tiếng Anh và tiếng Spanish/Tây-ban-nha, Leo còn nói được tiếng Italian/Ý, Pháp và Portuguese/Bồ-đào-nha.
41. Năm ngoái, ông nói rằng “giám mục không được giả sử là một hoàng tử nhỏ ngồi trong vương quốc của mình.”
42. Leo lấy tên giáo hoàng của mình từ một dòng giáo hoàng bắt đầu từ Leo Vĩ Đại, người đã lãnh đạo Giáo hội từ năm 440 đến 461. Leo XIII, giáo hoàng sau cùng lấy tên này, đã chủ trì từ năm 1878 đến năm 1903.
43. Theo Chủ tịch Liên đoàn Lao động Chicago/Chicago Federation of Labor Bob Reiter: “Bằng cách chọn tên Leo, vị tân giáo hoàng đã báo hiệu cho sự đoàn kết của mình với những người lao động và tán thành đối với nguồn gốc giai cấp công nhân ở South Side của mình. Vị Giáo hoàng trước đó mang tên này, Đức Giáo hoàng Leo XIII, được gọi là ‘Đức Giáo hoàng của những người lao động/The Pope of the Workers.’”
44. Margaret Thompson, giáo sư phụ khảo về lịch sử tại Đại học Syracuse nói: “Leo XIII được coi là cha đẻ của giáo lý xã hội Thiên chúa giáo. Điều này báo hiệu cho sự nhấn mạnh tiềm tàng vào công lý, lao động và vai trò của Giáo hội trong thế giới hiện đại.”
45. Leo không phải là chọn lựa đầu tiên của Tổng thống Donald Trump cho vị trí giáo hoàng. Trump đã đề nghị một người Mỹ khác: Đức Hồng y Timothy Dolan của New York, được cho là một đồng minh của Trump, tức là người đã đọc lời cầu nguyện tại lễ nhận chức lần thứ hai của Trump. (Thậm chí Leo có thể không phải là chọn lựa thứ hai của Trump, vì Trump cũng đã gợi ý rằng chính Trump có thể muốn trở thành giáo hoàng. Trump đã công bố một tấm hình được-chỉnh-sửa của chính Trump trong bộ lễ phục giáo hoàng.)
46. Dù vậy, Trump đã chúc mừng Leo vào ngày Thursday (bổ sung: May 8, 2025): Trump viết trên Truth Social: “Thật vinh dự khi nhận biết rằng ông là Đức Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên. Thật là phấn khởi và thật là một Vinh dự Vĩ đại cho Đất nước chúng ta. Tôi mong được gặp Đức Giáo hoàng Leo XIV. Đó sẽ là một khoảnh khắc rất có ý nghĩa!”
47. Cựu Tổng thống Barack Obama cũng chúc mừng ông, viết trên X: “Michelle và tôi gửi lời chúc mừng đến một người Chicago đồng hương, Đức Giáo hoàng Leo XIV/His Holiness Pope Leo XIV. Đây là một ngày lịch sử đối với nước Mỹ, và chúng tôi sẽ cầu nguyện cho ông khi ông bắt đầu công việc thiêng liêng là lãnh đạo Giáo hội Thiên chúa giáo và làm gương cho rất nhiều người, bất kể đức tin nào.”
48. Vị tân giáo hoàng thường xuyên đến quán Aurelio’s Pizza khi về thăm nhà.
49. Prevost nói trong một cuộc phỏng vấn ngay sau khi trở thành một hồng y: “Tôi tự coi mình khá là một tay chơi quần vợt tài tử/amateur tennis player.”
50. Tân giáo hoàng thích chơi Wordle và Words with Friends. Anh trai John của ông nói: “Đó là thứ gì đó giúp tâm trí ông thoát khỏi đời sống trong thế giới thực.”
51. John Prevost, anh trai của ông, nói rằng ý nghĩ dùng tên Leo làm tên giáo hoàng “xuất hiện trong khi hai người này chơi trò chơi trực tuyến Words With Friends và Wordle,” theo WGN tại Chicago.
52. Theo MLB.com, CBS News Chicago và các nơi khác thì Cha của ông là một người hâm mộ đội baseball Cardinals, và mẹ là một người hâm mộ đội baseball Cubs, nhưng vị tân Giáo hoàng lại là một người hâm mộ đội baseball White Sox.
53. Những người hàng xóm ở Dolton dự đoán rằng chức giáo hoàng đã nằm trong tương lai của ông. Anh trai của ông, John, nói với WGN vào ngày Thursday (bổ sung: tức là May 8, 2025): “Điều thú vị là đi ngược về lúc ông còn học mẫu giáo hoặc lớp một, có một phụ huynh, một bà mẹ, ở bên kia đường - một người ở bên kia đường theo hướng đó và một người khác ở cuối phố, cả hai đều nói rằng ông sẽ là Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, ở độ tuổi đó.”
54. Tuy nhiên, ông đã không nghĩ mình sẽ trở thành giáo hoàng. John nói, “Ông không nghĩ như vậy. Tôi đã nghĩ vậy, bởi vì những gì tôi đọc và nghe được là có ba ứng cử viên nổi bật ở vị trí thứ nhất, thứ hai và thứ ba: vị hồng y đến từ Philippines, vị bộ trưởng ngoại giao và ông.”
55. Anh trai của ông, John, nói với tờ The New York Times rằng dù vậy, khi ông leo lên các cấp bậc của Giáo hội, thì tư thế của ông bắt đầu thay đổi. Ông nói, “Điều đó là ‘tuyệt đối không, tuyệt đối không, Chúa cấm. Và rồi điều đó xảy ra. ‘Được rồi, nếu đó là điều Chúa muốn, thì chúng ta sẽ đáp ứng.’”
Dylon Jones đóng góp vào báo cáo này.
Bản gốc:
https://www.politico.com/news/magazine/2025/05/09/55-things-you-need-to-know-about-the-new-pope-leo-xiv-00338515?nname=politico-toplines&nid=0000018f-3124-de07-a98f-3be4d1400000&nrid=d461940c-8001-41b3-9048-2910bed17ead
