Chị Ottilie Kafka
Năm 1943, một người phụ nữ Do Thái dũng cảm đã bước đến ngưỡng cửa của định mệnh. Tên chị là Ottilie “Ottla” Kafka. Ở tuổi 41, chị đưa ra một quyết định sẽ định hình di sản của mình: tự nguyện đi cùng một nhóm trẻ em đến trại tập trung Auschwitz. Cuộc đời chị là một chuỗi dài của đấu tranh, của khát vọng độc lập – và của cái tên họ Kafka, mang đầy trọng lượng.
Ottla Kafka chào đời ngày 29 tháng 10 năm 1892 tại Praha, trong một gia đình Do Thái trung lưu. Chị là con út trong bốn người con của nhà Kafka. Trong khi người anh trai nổi tiếng của chị – Franz Kafka – trở thành nhà văn lừng danh, thì Ottla lại nổi bật nhờ tinh thần nổi loạn và ý chí độc lập mạnh mẽ.
Ngay từ nhỏ, Ottla đã không chấp nhận những khuôn mẫu truyền thống của gia đình. Trong khi hai người chị, Valli và Elli, đi theo con đường hôn nhân và nội trợ, thì Ottla lại chọn học hành và nông nghiệp – một lựa chọn hiếm có đối với phụ nữ thời bấy giờ.
Không chỉ công việc mà cả tính cách cũng khiến chị trở nên khác biệt. Ottla mạnh mẽ, sâu sắc và kiên định. Với Franz, chị không chỉ là em gái mà còn là bạn tâm giao thân thiết nhất. Trong những bức thư riêng tư, Franz chia sẻ với chị những suy tư sâu kín mà anh không kể với bất kỳ ai khác. Đối với Franz, Ottla là ánh sáng trong thế giới nội tâm u ám của anh.
Vào những năm 1920, Ottla quản lý một trang trại ở làng Zürau – một nơi yên bình, xa rời sự ồn ào của Praha. Chính tại đây, Franz Kafka từng đến ở để điều trị bệnh lao và viết ra "Nhật ký Zürau" – một trong những tác phẩm quan trọng, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ thời gian sống cùng Ottla.
Năm 1920, Ottla gặp Josef David, một luật sư theo đạo Thiên Chúa, và họ kết hôn vào năm 1921 – bất chấp sự phản đối gay gắt từ cha chị. Cuộc hôn nhân này không bao giờ được cha chị chấp nhận hoàn toàn, nhưng Ottla vẫn giữ vững lập trường và niềm tin vào tình yêu của mình.
Thế nhưng hạnh phúc không kéo dài lâu. Khi chủ nghĩa Quốc xã trỗi dậy, cuộc sống của người Do Thái tại Tiệp Khắc ngày càng nguy hiểm. Ottla ly hôn Josef vào năm 1942 – có thể là để bảo vệ chồng và hai con gái của họ khỏi bị bức hại. Nhưng chính bản thân chị thì không thể thoát khỏi số phận nghiệt ngã.
Cũng trong năm đó, Ottla bị đưa đến trại tập trung Theresienstadt. Dù phải sống trong điều kiện phi nhân tính, chị vẫn làm việc với lòng trắc ẩn và sự kiên cường – đặc biệt là chăm sóc những đứa trẻ bị giam giữ cùng.
Năm 1943, khi có lệnh chuyển một nhóm trẻ em đến Auschwitz, Ottla đã tình nguyện đi cùng chúng. Chị biết rõ điều gì đang chờ đợi phía trước, nhưng vẫn không hề nao núng. Với lòng dũng cảm lặng lẽ, chị bước lên chuyến tàu cuối cùng – nắm tay các em nhỏ, cùng chia sẻ với chúng chặng đường sau cuối.
Ngày 7 tháng 10 năm 1943, Ottla Kafka bị sát hại trong buồng hơi ngạt tại trại Auschwitz.
Cuộc đời chị đã bị dập tắt bởi tàn bạo của chủ nghĩa Quốc xã, nhưng ký ức về chị vẫn sống mãi trong những bức thư trao đổi với Franz Kafka, và trong lời kể của những người từng biết đến chị.
Ottla Kafka không chỉ là em gái của một thiên tài. Chị là một người phụ nữ với lòng can đảm không thể khuất phục – người đã chọn sống đúng với con đường của mình, cho đến phút cuối cùng.
ST
