Hãy là người có lòng biết ơn
Suy niệm Tin Mừng Chúa nhật XXVIII Năm – C (Lc 17, 11-19)
Sống trong một xã hội ngày càng bị ảnh hưởng bởi chủ nghĩa cá nhân, sự cạnh tranh và thực dụng, lòng biết ơn, một nhân đức nền tảng của đời sống con người và Ki-tô hữu, đang dần bị xói mòn. Người ta dễ dàng đón nhận ơn lành nhưng lại chậm trễ, thậm chí vô cảm, trong việc bày tỏ lòng biết ơn.
Trên mặt báo và xung quanh ta, thấy những câu chuyện đau lòng như con giết cha, hại mẹ, bỏ nhà đi, đánh đuổi cha mẹ, ấy chưa nói tới người coi trời bằng vung, hoặc sống như thể không có Thiên Chúa. Con người hôm nay đang bị lu mờ sự biết ơn trong tâm khảm mình.
Tại sao con người vô ơn? Có nhiều lý do: vì con người không chịu suy nghĩ để nhận ra ơn, họ nghĩ mọi sự trên đời tự nhiên mà có mà không cần suy nghĩ tại sao nó có; họ giả sử tất cả mọi người phải hành động như vậy: là Thiên Chúa phải ban ơn; là cha mẹ phải nuôi nấng con cái; là thầy phải dạy dỗ học sinh; và họ sợ nếu nhận ra ơn, họ phải trả ơn, vì thế, họ vô ơn.
Lòng biết ơn không chỉ là đức tính vĩ đại nhất mà còn là khởi nguồn của mọi đức tính tốt đẹp khác. Biết ơn là xứng đáng để tiếp tục được Thiên Chúa ban ơn. Còn biết bao nhiêu ơn lớn lao và trọng thể Chúa dành sẵn cho những người biết ơn. Vô ơn là tự đào hố để vùi chôn cuộc đời mình, là đứng vào hàng ngũ của ma quỉ. Tạ ơn là lời cầu nguyện tốt nhất mà bất cứ ai cũng có thể dùng. Lời tạ ơn thể hiện lòng biết ơn, sự khiêm tốn và hiểu biết.
Bắt chước ông Na-an-man
Đoạn sách Các Vua quyển thứ hai (2 V 5, 14-17) thuật lại câu chuyện cảm động về Na-a-man, một vị quan lãnh binh quyền thế của vua Syria, đã được chữa lành bệnh phong cùi nhờ vâng phục lời dạy của tiên tri Ê-li-sa, người của Thiên Chúa.
Ban đầu, Na-a-man đến với tâm thế ngờ vực và kiêu căng. Là một người ngoại bang, ông không dễ dàng tin tưởng vào lời khuyên đơn giản: “Xuống tắm bảy lần ở sông Gio-đan” (x.2 V 5, 14). Tuy nhiên, nhờ lòng kiên nhẫn của các tôi tớ mình và cuối cùng là sự khiêm nhường, ông đã làm theo. Phép lạ xảy ra, ông được chữa lành hoàn toàn, “da thịt ông lại trở nên tốt như da thịt của đứa trẻ” (x.2 V 5, 14). Đây không chỉ là một sự phục hồi thể lý mà còn là dấu chỉ của một cuộc hoán cải nội tâm sâu sắc.
Việc Na-a-man quay lại để cảm ơn và tuyên xưng: “Thật tôi biết không có Thiên Chúa nào khác trên hoàn vũ, ngoài một Thiên Chúa ở Ít-ra-en” (2 V 5, 16) là lời tuyên xưng đức tin mạnh mẽ. Từ một người ngoại giáo, ông đã nhận ra quyền năng và sự hiện diện đích thực của Thiên Chúa. Dù muốn dâng lễ vật để tỏ lòng biết ơn, nhưng tiên tri từ chối nhận thể hiện sự trong sạch, không lợi dụng quyền năng Thiên Chúa vì tư lợi.
Na-a-man xin mang một ít đất Ít-ra-en về, cử chỉ mang tính biểu tượng, thể hiện lòng tôn kính Thiên Chúa của Ít-ra-en và ý muốn gắn bó với đức tin mới tìm thấy. Qua câu chuyện, ta thấy được lòng biết ơn sâu sắc dành cho Thiên Chúa.
Lòng biết ơn của người Sa-ma-ri-a
Trình thuật Tin Mừng (Lc 17,11-19) kể lại phép lạ Chúa Giê-su chữa lành cho mười người phong cùi, những người bị xã hội loại trừ vì bị xem là ô uế cả về thể lý lẫn thiêng liêng. Họ đã cùng nhau cất tiếng kêu xin: “Lạy Thầy Giê-su, xin thương xót chúng tôi!” (Lc 17,13). Chúa Giê-su không chữa lành tại chỗ, nhưng truyền họ “hãy đi trình diện với các tư tế” (Lc 17,14). Họ vâng nghe, lên đường, họ được sạch. Nhưng chỉ một người quay lại, sấp mình dưới chân Chúa và tạ ơn.
Người ấy là người Sa-ma-ri-a, một dân ngoại, bị coi thường bởi người Do Thái. Anh không chỉ được chữa lành thể xác, mà còn được Chúa tuyên bố: “Ngươi hãy đứng dậy mà về: vì lòng tin của ngươi đã cứu chữa ngươi” (Lc 17,19).
Qua câu chuyện này, Chúa Giê-su nhấn mạnh đến giá trị của lòng biết ơn, không chỉ là phép lịch sự, mà là dấu chỉ của một tâm hồn nhận ra hồng ân Thiên Chúa và đáp lại bằng đức tin sống động.
Bài học cốt lõi về lòng biết ơn
Cả ông Na-a-man, một tướng quân người Syria, và người Sa-ma-ri-a, một bệnh nhân phong cùi, đều là những người ngoại giáo. Thế nhưng, chính họ lại là những người biết quay về, cúi mình, và tạ ơn sau khi được Thiên Chúa chữa lành.
Ông Na-a-man, sau khi được khỏi bệnh, đã trở lại với ngôn sứ Ê-li-sê và tuyên xưng Chúa là Thiên Chúa quyên năng duy nhất (x.2 V 5,15). Còn người Sa-ma-ri-a, sau khi được lành, “quay lại, lớn tiếng tôn vinh Thiên Chúa và sấp mình dưới chân Đức Giê-su mà tạ ơn” (Lc 17,15-16).
Điều đáng chú ý là cả hai đều nhìn nhận ơn họ được Chúa chữa lành. Ơn này trở thành điểm khởi điểm của đức tin, thay đổi tâm hồn. Họ không chỉ vui vì được khỏi bệnh, mà vui vì họ đã gặp được Thiên Chúa, Đấng yêu thương.
Trong khi đó, những người Do Thái trong Tin Mừng hay triều thần xung quanh Na-a-man lại không được nhấn mạnh đến lòng tin hay lòng biết ơn.
Trong một thế giới dễ quên ơn, chúng ta được mời gọi sống như Na-a-man và người Sa-ma-ri-a: biết ơn và biết quay về với Chúa.
Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ
