Có thể làm cho Hallowen trở về với lễ hội của người Kitô Hữu không?Nguồn: http://www.returntoorder.org/2018/10/can-halloween-be-christianized-again/
Tác giả: John Horvat II
Khi Halloween đến gần, sự cân nhắc về việc người công giáo có nên tham gia tổ chức lễ hội này lại được nhen lên. Nhiều người tuyên bố lễ hội này vô hại cho trẻ em và người công giáo có thể tự do tham dự. Người khác lại quả quyết rằng lễ hội này đang rơi vào vùng u tối khi có sự chuyển hóa của người vô thần và sự tưởng tượng của giáo phái Satan. Lễ hội này cần được giới hạn lại.
Và rồi có những người tìm giải pháp thứ ba giữa hai thái cực đó. Họ đề nghị việc cử hành du di, tưởng niệm ngày Lễ Các Thánh hay lễ hội Mùa Thu. Bằng cách này, Halloween, một ngày lễ nguyên thủy của người Công Giáo, có thể được “trở về với lễ hội của người Kitô Hữu” với mục tiêu cổ võ cho Đức Tin Kitô giáo. Họ hy vọng biến lễ hội Halloween thành thời điểm để giáo dục tất cả những người Kitô hữu tốt.
Chúng ta không thể bỏ qua lễ hội Halloween
Tìm cách để tổ chức Halloween theo cách của người Kitô hữu là một vấn đề cho nhiều phụ huynh. Halloween không thể bị bỏ đi. Con cái của chúng ta cần phải tiếp cận với lễ hội này.
Nó đã trở thành một lễ hội chỉ kém thua lễ Giáng Sinh về khía cạnh lợi nhuận. Nhiều gia đình trang trí cả bên trong và bên ngoài nhà của họ. Đó là những bửa tiệc về đêm mà người Mỹ tiêu hàng tỷ dollar cho trang phục và những sự kiện. Đó là những chuyến du hành lớn vào ban đêm của trẻ em gắn chặt vào truyền thống lùng tìm “thưởng hay phạt” (“trick or treat”).
Mặc dầu vậy, có một điểm khác không thể bỏ qua được. Những tổ chức đen tối trong lễ Halloween vinh danh sự huyền bí, quái dị và rùng rợn. Sự phát triển mới về trang phục làm nên những bộ quần áo ma quái (zombie) giống thật và kinh khiếp hơn. Sự tăng trưởng hoạt động của những ngưòi thờ cúng Satan như Wicca đã thần thánh hóa lễ Halloween và biến nó trở thành ngày lễ của đại chúng. Người thời nay nhắm vào Halloween như việc gia tăng sự tập trung vào sự mê hoặc quyến rũ của ma quỷ, khiếp đảm và máu.
Khôi hài thay, xã hội tự do lại phàn nàn về sự gia tăng của bạo hành và lạm dụng trong những lãnh vực khác lại ít khi xem xét tới lễ hội máu me và rùng rợn này.
Halloween bắt nguồn từ dân ngoại
Như thế, việc tìm ra giải pháp thứ ba chỉ có thể thành công nếu dự tính và ý nghĩa của lễ hội Halloween của người Kitô Hữu có thể thắng được những xu thế dàn dựng hiện đại theo phong cách kinh dị. Việc xem xét những biện pháp du di cần phải trở lại với nguồn gốc của lễ hội của cả người vô thần và Kitô Hữu, để xem có cách nào có thể vớt vác được.
Nguồn gốc nguyên thủy của Halloween có vấn đề. Không thể chối cãi là Halloween có nguồn gốc từ lễ hội Mùa Thu Samhain của người Celtic. Lễ hội này bao gồm nhiều việc cử hành mê tín và huyền bí trực tiếp liên quan tới Druid chúa của sự Chết (Druid lord of Death). Các nhà sử học cho rằng Druid thực hành việc cúng tế người hay thú vật và ngay cả những cuộc truy hoan trác táng để đánh dấu lễ hội đặc biệt này. Trong trường hợp này, việc cải trang như hồn ma và ma quỷ là một phần của lễ hội này.
Khía cạnh rùng rợn và ngay cả độc hại của lễ hội dân ngoại này chính thật là cần được thanh tẩy. Thật vậy, Giáo Hội muốn nhân cơ hội này để cải hóa thần tượng và cứu người ta khỏi sự mê tín. Nhiều lúc, những nhà truyền giáo lợi dụng những tập tục lễ hội đặc biệc của dân ngoại để sáng lập nên lễ hội Kitô giáo thay cho các lễ hội của họ.
Halloween, lễ hội Từ Thiện
Đây chính là những gì Giáo Hội làm trong ngày lễ Halloween. Vào thế kỷ thứ IX, lễ hội dân ngoại này được thay thế bằng hai ngày lễ cử hành tưởng nhớ tất cả những người đã chết được cứu rỗi. Ngày lễ Các Thánh tưởng nhớ những người đã lên thiên đàng mà không được phong thánh để họ cũng có một ngày lễ nhớ. Lễ các linh hồn để tưởng nhớ những linh hồn đáng thương đã được cứu khỏi lửa hỏa ngục nhưng vẫn còn đau khổ một thời gian ở luyện ngục.
Vào nữa đêm vọng hai ngày lễ này, chuông nhà thờ vang lên, nhắc nhở mọi người trong thành phố cầu nguyện cho các linh hồn đáng thương này. Như vậy, vào cả hai đêm vọng Halloween, sau này là ngày lễ Halloween, trẻ em nghèo sẽ đi từ nhà này sang nhà kia để nhận thức ăn và kẹo để đối lấy việc cầu nguyện cho linh hồn những người đã chết. Việc làm cho các linh hồn này (“souling”) dẫn tới việc vận động làm “bánh cho các linh hồn” (“soul” cakes) và trở thành một phần của truyền thống. Những người keo kiệt sẽ chờ đợi để chơi khăm bằng những trò vô hại.
Những người chơi Halloween sẽ hát:
Bánh! Bánh! Bánh cho các linh hồn! Soul! Soul! Soul-cake!
Xin bà làm ơn cho bánh các linh hồn! Please good Missis, a soul-cake!
Táo, lê, mận hay sơ ri, Apple, pear, plum or cherry,
Tất cả những gì ngon đều làm chúng con vui thích.
Any good thing to make us all merry.
Một bánh cho Peter, hai bánh cho Phaolô, ba bánh cho Đấng dựng nên tất cả chúng ta.
One for Peter, two for Paul, three for Him who made us all.
Như thế Halloween là một ngày lễ mang lại lợi ích cho người nghèo trên trái đất và những người đáng thương hơn nữa trong luyện ngục. Đó là thời gian vui vẻ nhưng cũng rất bác ái.
Giáo Hội là Mẹ
Có thời gian đền tạ và ăn chay trong năm phụng vụ, thì cũng có những thời gian vui sướng. Giáo hội, là người mẹ thật cũng ban cho các tín hữu những ngày lễ hội để cử hành và hội hè. Như vậy, không có vấn đề gì với việc hội hè trong đó người ta hóa trang và thăm viếng hàng xóm.
Vào thời Trung Cổ (Middle Age) ở Âu Châu, việc người ta hóa trang đi viếng hàng xóm (“mummering,”) rất thịnh hành. Họ ca hát, hội hè và nghịch ngợm đáp lại bằng các món ăn, tiền, hay những lời chúc tốt đẹp. Sự thăm viếng này thịnh hành vào nhiều ngày lễ hội lớn vào thời Trung Cổ. Họ không biến thái thành lễ hội hỗn độn (rowdy) hay thô tục (bawdy) như căn bệnh dịch lễ hội chống lại Kitô giáo như Mardi Gras ngày hôm nay.
Đạo Tin Lành cấm và cuối cùng chấp nhận
Đối với Đạo Tin Lành ở Âu Châu và Mỹ, Halloween một trong những danh mục bị cấm vào thời thực dân, một số giáo phái còn cấm cả lễ Giáng Sinh nữa. Họ không nhìn nhận cho tới khi người di dân Công Giáo Ái Nhĩ Lan vào thế kỷ XIX đem truyền thống này tới từ quê nhà của họ. Vào thế kỳ XX, một phiên bản Halloween thế tục hóa được giới thiệu bằng việc đi xin kẹo (trick or treat). Từ từ nó được sự lôi kéo và chấp nhận vào khoảng giữa thập niên 50.
Mặc dầu vậy, càng về sau thì việc cử hành này càng nhấn mạnh đến nguồn gốc dân ngoại với ngụ ý phi tự nhiên và ma quái. Đó là sự kết hợp giữa những bộ phim đầy kịch tính và rung rợn, những bữa tiệc và sự kiện ma quái làm cho nó trở nên lễ hội của bóng tối đón nhận phe ma quỷ và thế giới thần linh.
Như thế, Halloween đã trở lại với nguồn gốc dân ngoại và bỏ đi sự bác ái của Kitô giáo. Nó không còn thuộc về người nghèo nữa nhưng thuộc về những người mua vui và bê tha. Lễ hội của những trẻ em ngây thơ một thời, nay bao gồm cả những trò vui của người lớn. Những người cử hành không còn cầu nguyện cho sự cứu rỗi của các linh hồn đáng thương mà thay vào đó là vui sướng với ma quỷ, là những linh hồn đã bị án phạt.
Halloween có thể lại là ngày lễ người Kitô Hữu không?
Câu hỏi này vẫn tồn tại nếu Halloween có thể trở lại là lễ hội của người Kitô Hữu trong thế giới hôm nay.
Các tu sĩ và phụ huynh đã xoay sở tìm được sự du di chiếm được trí tưởng tượng của trẻ em. Nhiều người bao gồm bửa tiệc này với việc trẻ em hóa trang làm các thánh hay tu sĩ như một cách để cử hành Lễ Các Thánh. Biến cố này có thể góp phần giúp trẻ em về văn hóa Công Giáo. Nhưng chúng chỉ có thể đi tới đó.
Việc cử hành này không thể cạnh tranh được với sự cổ võ nồng hậu của quần chúng với Halloween tân thời của dân ngoại hôm nay. Họ bày ra trước mắt trẻ em Halloween cực kỳ ghê gớm trong những cửa tiệm, trường học hay ở nhà hàng xóm như một khía cạnh của văn hóa thời thượng, không thể bỏ qua, hay có sự chọn lựa về nó.
Để sắp xếp một sự hiện diện đồng thời trong việc cử hành lễ Halloween hòa bình giữa Công Giáo và dân ngoại bắt buộc sẽ thất bại vì nó không có cùng nhu cầu đấu tranh chống lại ma quỷ. Chúng ta phải chuẩn bị cho trẻ em đánh bại (ma quỷ) trong đời sống sau này, vì tất cả mọi người đều phải đối diện với thực tế về ma quỷ mà không có sự giúp đỡ của những người khác.
Tái Kitô hóa Halloween
Vì thế mà chỉ có một cách đích thực để tái Kitô hóa Halloween là từ chối bất cứ sự hiện diện đồng thời nào của thứ văn hóa này. Điều này xảy ra khi các tu sĩ và phụ huynh dạy cho con em mình đối diện với thế gian mà chúng không thể tránh khỏi hay bỏ đi. Chúng phải đào sâu vào Đức Tin. Trẻ em phải được tăng cường bằng đời sống với các bí tích và việc cầu nguyện để tham gia trận chiến này với vai trò xứng hợp với tuổi của mình.
Như thế bất cứ việc cử hành nào của người Kitô Hữu cũng cần phải được tăng cường với ý kiến rằng có một cuộc chiến văn hóa giữa sức mạnh của thiện và ác. Hỏa ngục hiện hữu, và lửa của nó phải được tránh đi. Cách tốt hơn để bày tỏ sự thật này là nêu ra sự biểu hiện ghê rợn của ma quỷ xuất hiện khắp nơi trong lễ Halloween.
Nó cũng có thể được xử dụng như một cơ hội để nêu lên sự chiến thắng của các thánh đối với ma quỷ trong những ngày này. Hai đêm lễ vọng ở nhà thờ có thể trở thành thời gian để hội hè và ăn Bánh các Linh Hồn (Soul Cake) trong khi cầu nguyện cho các linh hồn đáng thương trong luyện ngục.
