NHÂN BẢN THEO TRUYỀN THỐNG DÂN TỘCNhân bản là những đức tính tốt và kiên vững giúp cho con người dễ dàng làm việc thiện. Đối với con người, nhân bản làm nên tính cách của con người. Thánh Phao-lô tông đồ dạy:
“Khi làm điều thiện, chúng ta đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu không sờn lòng” (Gl 6,4-5,7-9). Muốn rèn luyện nhân bản ta phải nhờ ý chí của mình và ân sủng của Chúa, mà cố gắng rèn luyện những điều tốt để trở thành những thói quen kiên vững.
Hiến Pháp Dòng Thuyết Giáo số 99 đã khẳng định: “Anh em hãy trau giồi các đức tính nhân bản kẻo lời giảng khuyên của anh em ra vô ích”.
Phẩm giá cao quý của con người không những hệ tại lý trí mà còn hệ tại nhân cách, phẩm chất và phong cách sống.
Theo truyền thống dân tộc Việt Nam, muốn trở thành một con người toàn diện chúng ta cần phải luyện tập về: Trí dục, đức dục, thể dục và huấn nghệ. Ngoài ra, chúng ta phải rèn luyện đức tín nhân bản của cha ông để lại. Nhân bản theo truyền thống dân tộc chú trọng đến đức tính:
Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín. Ngoài ra còn có thể kể đến đức tính Dũng cảm. Muốn tu thân chúng ta cần rèn luyện các đức tính:
Chuyên cần: Siêng năng, chăm chỉ làm việc (Về tri thức cũng như chân tay, và làm đến nơi, đến chốn để có kết quả).
Tiết Kiệm: Biết sống tiết độ, chừng mực, chế ngự đam mê, giữ cho con người có được sự quân bình.
Thanh Liêm: Trong sạch, không hố lợi lộc, tham lam của cải bất chính.
Chính Trực: Ngay thẳng, nghiêm chỉnh, trong sáng từ tư tưởng, lời nói đến việc làm.
Dũng cảm: Can đảm, cương nghị, bền chí, sẵn sàng hy sinh cho điều thiện, phục vụ công lý và hoà bình.
Theo truyền thống dân tộc, muốn xử thế cho phải đạo chúng ta cần phải rèn luyện các đức tính sau đây:
Nhân: Là lòng yêu thương mọi người, đây, cũng là giới răn lớn nhất trong Kitô Giáo (x Mt 22,34- 40). “Nhân” còn là linh hồn của mọi giao tiếp trong quan hệ với người.
Nghĩa: Là lòng biết ơn không những bằng tấm lòng, lời nói, việc làm, cử chỉ khi nhận lãnh, mà còn mang một ý nghĩa rất trân trọng là sử dụng ân điển đã lãnh nhận một cách đúng đắn hợp lý. Nên nhớ “Biết ơn” cũng là một nhân đức.
Lễ: Là biết xử sự đúng vị thế, sống lịch sự, sống đẹp, sống tốt. Ngoài ra, con phải biết kính nể, trân trọng mọi người trong cộng đồng xã hội.
Trí: Là hiểu biết, sáng suốt nhận định đúng đắn giá trị thực tế trong các sự việc các tình huống của cuộc sống.
Tín: Là lòng trung thành, giữ lời đã hứa. Tín còn là biểu tượng của lòng chân thật, kết quả của sự thật thà và có trách nhiệm.
Để trưởng thành về nhân bản, sống xứng đáng với phẩm giá cao quý của mình, ta phải: Nhờ vào lý trí để biết phân biệt điều tốt xấu; Nhờ vào tự do để lựa chọn điều thiện hảo; Nghe theo tiếng lương tâm mách bảo mà quy hướng về những điều tốt. Câu tục ngữ Việt Nam “Cái nết đánh chết cái đẹp”. Tính nết tốt lành, nhân cách hoàn hảo sẽ có giá trị hơn ngoại dạng.
Liên lạc Huynh Đoàn Đa Minh Việt Nam Bắc Mỹ
Lm. Giuse Đặng Quốc An, O.P.
Email: hddmcanada@gmail.com
Phone: (Mỹ) 713-478-0175
(Canada) 403-667-9071
https://www.facebook.com/HDDMBM/
