Ngày 26 tháng 6, Thánh Đa minh Hê-na-rết Minh, Giám mục, tử đạo (1765-1838)
Thánh Đa Minh Hê-na-rết (Họa sĩ: Lê Hiếu)
Minh sinh ngày 29-12-1765 tại Ba-ê-na, nước Tây Ban Nha. Năm 18 tuổi, người gia nhập Dòng Đa Minh và được trao tu phục tại Xan-cơ-rô-ca ở Gơ-ra-na-đa ngày 30-8-1783. Khấn xong, người xin gia nhập tỉnh dòng Phi-líp-pin và người đã theo phái đoàn của cha I-nha-xi-ô Đen-ga-đô đi Phi-líp-pin. Tàu cập bến Ma-ni-la ngày 9-7-1786.
Tại Ma-ni-la, người vừa dạy môn văn chương cho trường Tô-ma, vừa tiếp tục học thần học, cũng như tiếng Việt. Ngày 20-9-1789, người thụ phong linh mục và được sai đến Miền Bắc Việt Nam. Ngày 29-10-1790, người đến Miền Bắc cùng với các linh mục Dòng Đa Minh là Đen-ga-đô, Vi-dan và Ca-ti-ta. Tại đây, người học tiếng Việt và được bổ nhiệm làm giám đốc chủng viện Tiên Chu, sau đó làm cha chính giáo phận, rồi làm bề trên Dòng Đa Minh.
Tháng 9 năm 1800, đức thánh cha Pi-ô VII chọn người làm giám mục hiệu tòa Phét-xa, phụ tá đức cha I-nha-xi-ô Đen-ga-đô. Hai năm sau, người được tấn phong làm giám mục tại Phú Nhai ngày 9-2-1801. Người sống rất tốt lành, giàu lòng bác ái. Người được thầy Phan Sinh Đỗ Văn Chiểu làm phòng bộ giúp đỡ đắc lực.
Trong lúc vua Minh Mạng cấm đạo, đức cha Minh và thầy Chiểu phải lẩn trốn sang Kiên Lao, nhưng sau đó bị bắt ngày 9-6-1838 tại Hà Quan, bị nhốt vào cũi và giải về Nam Định. Trên đường ra pháp trường, đức cha Minh nét mặt hân hoan, miệng thầm thĩ nguyện kinh và giơ tay ban phép lành cho các tín hữu đang khóc thương người hai bên đường.
Tại pháp trường, đức cha Minh muốn chứng kiến cái chết anh dũng kiên trung của người môn đệ yêu quí là thầy Phan Sinh Chiểu nên xin xử trảm thầy trước. Viên quan đồng ý đã chém đầu thầy giao cho giám mục. Người trân trọng đón lấy rồi ngửa mặt lên trời cầu nguyện trang nghiêm như đang dâng lễ vật đẫm máu lên Thiên Chúa. Đến lượt mình cha nghiêng đầu cho lý hình thi hành phận sự. Hôm đó là ngày 26-6-1838, Thiên Chúa đã gọi đức cha Minh về trời làm ngành thiên tuế tử đạo, chấm dứt 73 năm trên dương thế với 48 năm phục vụ tại Việt Nam, 38 năm giám mục.
Thi hài đức cha được lý hình an táng ngay tại pháp trường, nửa tháng sau, các tín hữu mới đem thi hài của người về Lục Thủy ; còn đầu bị treo ở cổng thành 3 ngày rồi ném xuống sông Vị Hoàng. Vài ngày sau, một dân chài Công giáo may mắn vớt được, các tín hữu đưa về an táng chung với thi hài. Sau cơn bách hại, họ long trọng đưa hài cốt đức cha về tòa giám mục Bùi Chu.
Đức giáo hoàng Lê-ô VIII suy tôn người lên bậc chân phước ngày 27-5-1900. Đức thánh cha Gio-an Phao-lô II đã phong người lên bậc hiển thánh ngày 19-6-1988.
Lời nguyện : Lạy chúa, Chúa đã tưới gội quê hương Việt Nam chúng con bằng máu của thánh Hê-na-rết Minh. Nhờ sự chuyển cầu của người, xin cho hạt giống đức tin và sự nhận biết Chúa Ki-tô luôn được triển nở mạnh mẽ trên quê hương chúng con. Chúng con cầu xin...
