Càm nghiệm của anh Giuse:
"Ngày Xuân ở quê tôi rất vui. Mọi người thường quây quần bên cái giếng để vút gạo nếp nấu bánh tét, để làm thịt heo thịt gà, rửa rau quả, để dùng nước lau chùi và dọn dẹp nhà cửa và để kháo nhau về những chuyện vui buồn của xóm làng.
Vào mỗi dịp Tết đến, đại gia đình tôi nhộn nhịp giết heo, gà để lấy thịt ăn Tết. Trong xóm có những gia đình nhà nghèo thì họ thường tự nguyện đến làm thịt giúp để may ra kiếm được một bộ lòng heo hay vài cái bánh chưng, bánh tét. Chúng tôi rộn ràng gói bánh tét. Các trai trẻ trong nhà và hàng xóm thì giã thịt sống làm giò chả và nem tré Huế. Tiếng giã giò vui nhộn xen lẫn tiếng cười nói và hò khoan.
Cứ gần tết về đêm, chúng tôi thức khuya để nấu bánh Tét. Nhìn bếp lửa lách tách tiếng reo của than củi, lòng chúng tôi cảm thấy ấm áp và rộn lên những niềm vui khôn tả.
Trong nhà, mẹ tôi và các cô của tôi thi đua nhau làm các món bánh ngọt miền Trung như bánh thuẫn, bánh xu xê (phu thê) nhân dừa và nhân đậu xanh, bánh hột sen có bọc giấy bóng đủ mầu xanh đỏ vàng, bánh in đậu xanh, bánh tổ và các loại mứt. Ngoài ra mọi người còn làm các món bánh mặn như bánh bèo, bánh bột lọc, bánh nặm, bánh ít... Cả nhà cứ tíu tít, rộn ràng nói chuyện tưng bừng và vui vẻ.
Lũ nhỏ như chúng tôi thì xúng xính trong những bộ quần áo mới. Đứa trẻ nào cũng chỉ chực vòng tay chúc Tết ông ba, cha mẹ để mong có tiền lì xì.
Ngày tết có nhiều sòng bạc ở trong gia đình: nào là bài các tê, xì lát, xập xám, nào là đổ xâm hường, bài tứ sắc, bài tam cúc, nào là bầu cua cá cọp. Cả đại gia đình xum họp vui xuân với nhau và thử thời vận qua các sòng bạc nhỏ của gia đình.
Cái Tết càng vui bao nhiêu thì sau Tết lại là nỗi đau đớn lớn lao của ông bà nội tôi. Ông bà tuy già nhưng rất đau lòng khi phải khóc con trai, con dâu, cháu nội, rồi khóc con gái và các cháu chết trẻ.
"Lá Vàng còn ở trên cây,
Lá xanh rớt xuống, trời hay chăng trời?"
Con trai trưởng của ông bà nội tôi là bác Sáu vốn là một người đẹp trai, mạnh khoẻ và giỏi võ. Trước đó, con trai bác Sáu bị bịnh mà chết. Ít lâu sau đó, bác Sáu vì tập võ quá sức mà bác đứt mạch máu nên chết trẻ. Bác ra đi để lại vợ và một người con gái. Vài năm sau, bác gái đau bịnh chết khi còn trẻ. Người con gái của hai bác cũng từ giã cõi đời sau đó một thời gian vị bị bịnh.
Thế là cả một gia đình bác tỏi rủ nhau ra đi hết. Sáng tối và trong một thời gian rất dài, gia đình tôi đều phải nghe tiếng khóc bi ai của ông bà nội tôi.
Sau đó là cái chết của mẹ tôi lúc bà sinh con và bị hậu sản. Mẹ tôi chết khi mới 39 tuổi. Lúc ấy tôi lúc đó mới được 9 tuổi. Em út tôi mới được 3 tuổi, nằm bên cạnh mẹ mà không hề biết là mẹ đã qua đời.
Bà nội tôi thương xót con dâu và thương các cháu nội còn nhỏ mà đã mồ côi mẹ sớm quá. Vì thế mà bà tôi khóc suốt ngày. Sau đó là cô ruột tôi vì bị té xe đạp, đụng đầu xuống đất mà chết. Sau những cái chết của con, cháu, ông bà tôi bắt đầu tu tại gia và làm nhiều điều phúc đức để mong cho gia đình được an lành và trường thọ.
Giờ đây, ông bà tôi không còn nữa, cha mẹ tôi cũng ra đi. Cứ đến mùa Tết đến tôi lại nhớ về gia đình và ngậm ngùi thương nhớ ông bà và cha mẹ.
Tết đến tôi xin cầu chúc cho mọi gia đình được bình an, tràn đầy niềm vui và hạnh phúc."
Kim Hà, 11/2/2021