Đức Tổng Giám Mục Bertone, thư ký Bộ Giáo lý Đức tin, thuật lại cuộc gặp gỡ với Sơ Lucia Dos Santos tại Tu viện Coimbra.Vatican - 02.7.00 - Sau cuộc họp báo của Bộ Giáo Lý Đức Tin ngày 26.6.2000 vừa qua, để công bố văn kiện giải thích Phần thứ ba của Bí mật Fatima, Đức Tổng Giám Mục Bertone, tổng thư ký của Bộ, trong một cuộc phỏng vấn dành cho nhật báo "Tương Lai" (Avvenire) số ra ngày 02.7.2000 vừa qua, đã thuật lại cuộc gặp gỡ của ngài với nữ tu Lucia Dos Santos, một trong ba em mục đồng được Đức Mẹ hiện ra năm 1917 tại thung lũng Cova da Iria. Cuộc gặp gỡ đã diễn ra ngày 27 tháng 4.2000 vừa qua, do ý muốn của ĐTC, trước khi công bố Phần thứ ba của Bí mật Fatima dịp lễ Phong Chân phước cho hai em Phanxico và Giaxinta Marto được cử hành tại Fatima ngày 13.5.2000 vừa rồi.
Đức Tổng Giám Mục cho biết: Từ nhiều năm, Chị Lucia vẫn sống trong vâng lời và yên lặng, chu toàn công việc tầm thường hằng ngày trong Tu viện. Nhưng trong lúc này đây - theo lời Đức Tổng Giám Mục - Chị đang viết một cuốn sách. Trước hết để vâng lời Đức Trinh Nữ Maria đã hiện ra và tiết lộ nhiều bí mật và sau cũng để vâng lời Tòa Thánh. Đức Cha Tổng Thư ký Bộ Giáo lý Đức tin nhận xét: Chị Lucia rất sáng suốt (dù 93 tuổi), luôn luôn ý thức rõ ràng về sứ vụ đã lãnh nhận. Luôn luôn khiêm tốn và vâng lời, nhận biết giới hạn của mình; nhưng cũng rất cương quyết trong việc giải thích đến cùng các sứ điệp đã được Đức Trinh Nữ truyền lại cho. Chị không lùi bước trước bất cứ khó khăn nào. Chị đã chịu đau khổ nhiều, đã chiến đấu, để vượt qua những nghi ngờ và đã thành công. Nói tóm lại: Chị Lucia là một chứng nhân theo đúng nghĩa của danh từ này: một chứng nhân trung thành, can đảm của Đức Trinh Nữ Maria.
Sau đây là cuộc phỏng vấn Đức Cha Bertone dành cho nhật báo "Tương Lai":
Hỏi - Đức Cha có thể cho biết Chị Lucia đã viết gì trong cuốn sách được Đức Cha nói đến?
Đáp - Đây là cuốn lược tóm tất cả những bút tích thiêng liêng, từ các sứ điệp Fatima, Chị Lucia viết lại cách đơn sơ và cụ thể hóa bằng những gợi ý, những lời khuyên. Bị tràn ngập bởi những câu hỏi về những lần hiện ra và những lời Đức Trinh Nữ, cần được giải thích, và vì không thể trả lời cho từng người được, Chị Lucia xin và được phép Tòa Thánh để viết một cuốn sách "Os apelos da Mensagem de Fatima" (Những lời kêu gọi của sứ điệp Fatima). Đây là đầu đề cuốn sách được viết ra, để trả lời chung các câu hỏi đã nhận được. Điểm tham khảo liên lỉ và như là cơ cấu của cuốn sách tức là lời kêu gọi của Đức Trinh Nữ: "Đừng xúc phạm Thiên Chúa nữa. Người đã bị xúc phạm quá nhiều rồi" (lần hiện ra ngày 13.10.1917).
Xét chính nội dung, cuốn sách không thêm bớt gì sứ điệp Fatima, nhưng giải thích, phổ biến với những áp dụng thực hành của đời sống Kitô. Vì thế có thể sẽ làm ích nhiều cho những ai cảm thấy nơi bản thân sự lo lắng, sự không chắc chắn và hồ nghi về số phận đời đời của mình.
Hỏi - Khi nào sẽ xuất bản?
Đáp - Cuốn sách gồm 334 trang đánh máy. Tôi nghĩ rằng: có thể xuất bản tại Bồ đào nha trong thời gian tương đối ngắn, nếu không trong năm nay, thì vào đầu năm 2001.
Hỏi - Trong cuộc gặp gỡ, Chị Lucia có kể cho Đức Cha về các lần hiện ra khác nữa không?
Đáp - Trong cuộc nói chuyện, chúng tôi không nói đến các lần hiện ra khác, bởi vì cuộc nói chuyện chỉ xoay chung quanh những lần hiện ra năm 1917 mà thôi và cách riêng lần hiện ra ngày 13 tháng 7. Nhưng do các bức thư của chị Lucia, tôi biết Chị còn có những lần hiện ra hoạc những thông truyền khác do "Đức Bà", lúc chị ở Pontevedra và ở Tuy, bên Tây ban nha (nơi Chị Lucia tu trước khi trở về Đan viện Coimbra, bên Bồ đào nha), từ năm 1925 trở đi và sau năm 1952 tại Bồ đào nha, ở Coimbra; có thể cho đến năm 1984. Như vậy cuộc đàm thoại với Đức Trinh Nữ đã được tiếp tục và kéo dài, như để minh chứng sự giúp đỡ ân cần của một Người Mẹ và Người Thầy cho công việc giải thích đúng nghĩa và thông truyền trung thành sứ điệp của Người.
Hỏi - Có phải với việc giúp đỡ này chúng ta có thể chắc chắn rằng "thị kiến trong phần thứ ba của Bí mật Fatima" hướng về quá khứ không?
Đáp - Đây là một việc tiếp theo của các sự kiện lịch sử: các sự kiện này xem ra được thực hiện đúng như những dự tính trước của thị kiến. Trước hết, đây là một con đường Thánh giá về các đau khổ của Giáo hội, do những cuộc bách hại mà Giáo hội phải chịu trong suốt thế kỷ XX. Rồi đến vụ mưu sát "bằng vũ khí" vào chính ngày kỷ niệm việc hiện ra lần thứ nhất của Đức Trinh Nữ Maria tại Fatima. Đây là sự kiện độc nhất trong thế kỷ này: một vị Giáo Hoàng bị tử thương và thực sự xém chết. Thị Kiến "nói lên sự thật", như ĐTC và ĐHY Ratzinger đã nhận xét; thị kiến cho phép nhận ra một sự phù hợp, sự phù hợp này hơn nữa đã được Chị Lucia xác nhận.
Hỏi - Cái gì đã làm cho Chị Lucia nghĩ rằng thời gian tốt nhất để tiết lộ Bí Mật Thứ Ba là sau năm 1960?
Đáp - Đây là một câu hỏi không tìm ra câu trả lời dễ dàng. Như tôi đã tả lại trong cuộc nói chuyện với Chị Lucia: những lời của Chị mang đến cho ta một giải thích có thể chấp nhận được, nhưng việc giải thích này thực sự chưa thỏa mãn. Chúng ta cần nhớ điều này là Chị Lucia đã viết lại các chuyện xẩy ra năm 1944, và có thể năm 1960 đối với Chị, đánh dấu một chân trời đủ xa cách, để việc tiên tri kia thành sự thật.
Hỏi - Chị Lucia có nói lên những tâm tình của mình khi biết tin về vụ mưu sát Đức Gioan Phaolô II không?
Đáp - Chị Lucia đã bị xúc động sâu xa, bởi những tin tức về vụ mưu sát Đức Phaolô VI tại Manila xẩy ra ngày 27 tháng 11 năm 1970. Chúng ta còn nhớ Đức Phaolô VI là Vị Giáo Hoàng đầu tiên đến Fatima trong năm 1967 (kỷ niệm 50 năm Đức Trinh Nữ hiện ra tại đây) và ngài đã gặp người được thấy Đức Mẹ hiện ra (Chị Lucia). Năm 1981, chiến thuật và sự trầm trọng của vụ mưu sát Đức Gioan Phaolô II thể hiện sự thật kinh khủng của phần thứ ba của Bí Mật Fatima. Chị Lucia một lần nữa đã sống chiều ngày 13 tháng 5 năm 1981 sự đau khổ kinh khửng mà ba trẻ em mục đồng đã cảm thấy trong lúc nhận được thị kiến; Chị Lucia không thể quên được lời nói đầy âu yếm của Giaxinta trong lúc đó: "Thật tội nghiệp Đức Thánh Cha; tôi phải ăn năn đền tội nhiều cho các người tội lỗi".
Hỏi - Ngày nay Chị Lucia nghĩ gì?
Đáp - Chị Lucia không phải là một người gây thảm hại quá mức độ. Chị rất bình thản và vui mừng, bởi vì lịch sử đã theo một con đường khác với những dự kiến buồn thảm được nghe nói trong năm 1917. Xem ra có người không đồng ý, vì lời tiên tri không hoàn tất đúng như bản văn đã nói: "cái chết tức khắc (của ĐTC) và về đệ tam thế chiến, chiến tranh nguyên tử, gây nên chết chóc và tàn phá kinh khủng". Nhưng thái độ "bi quan" này, như Đức Hồng Y Ratzinger đã nói, thì phù hợp với Thuyết định mệnh không thể tránh được, hơn là phù hợp vói sự tín nhiệm dựa trên niềm hy vọng Kitô. "Không có một số phận nào lại không thể thay đổi được.Đức Tin và lời cầu nguyện là những sức mạnh có thể ảnh hưởng trong lịch sử và sau cùng lời cầu nguyện trở nên hiệu lực hơn các viên đạn bắn ra, đức tin hùng mạnh hơn hơn những chia rẽ".
Hỏi - Câu hỏi sau cùng. Thưa Đức Cha, có thể có nguy hiểm này hay không: là khi bí mật được tiết lộ rồi, thì cả sứ điệp Fatima sẽ đi vào trong lãng quên của một thế giới, hiện vẫn còn bị chiến tranh, bạo động, bất công và sai lạc luân lý?
Đáp - Thực ra có nguy hiểm. Nhưng tôi hy vọng rằng: sứ điệp Fatima không ngừng nói với các tín hữu. Chính vì thế giới còn chiến tranh, chia rẽ, bạo động, bất công và những sai lạc luân lý, nên cần phải khởi sự lại từ trung tâm điểm Phúc Âm. Đàng khác, những tấn công chống lại Giáo hội và các tín hữu, với sức đè nặng của đau khổ mà Giáo hội và các tín hữu mang trên mình, từ năm 1981, vẫn không hết, trái lại vẫn còn tiếp tục. Cho dù lời kêu gọi trở lại và ăn năn xám hối, được rao giảng từ đầu thế kỷ XX và cách riêng cho thế kỷ này, lời kêu gọi vẫn giữ trọn tính cách thời điểm của nó. Như ĐTC đã viết trong một sứ điệp năm 1996: "Lời mời gọi liên lỉ của Đức Maria rất thánh về ăn năn sám hối không là gì khác, mà chỉ là việc biểu lộ sự lo lắng của Người Mẹ đối với số phận của gia đình nhân loại: cần phải trở lại và xin ơn tha thứ".
