NGÀY MỒNG BA TẾT, THÁNH HÓA CÔNG ĂN VIỆC LÀM
St 2, 4b-9.15; Cv 20, 32-35; Mt 25, 14-30
Con người tôn vinh tạ ơn Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót (Ep 2,4), Đấng Sáng Tạo con người và vũ trụ (St 1,26); con người trình lên Ngài dự án công việc làm ăn trong năm, xin Ngài ban phúc lành và soi sáng giúp đỡ, để mọi công việc được phù hợp với thánh ý Ngài.
“Ba Ngày Tết” là tiếng người Việt dành riêng để gọi những ngày đầu năm âm lịch Mùng I, Mùng II, Mùng III. Đối với người Việt Nam, “Ba Ngày Tết” được coi là rất linh thiêng nên rất được qúi trọng. Ba ngày này được phân chia như sau : Mùng một tết cha; Mùng hai tết mẹ; Mùng ba tết thầy. Vì : Cha mẹ là đấng sinh thành dưỡng dục, nên mùng Một về bên nội, mùng Hai về bên ngoại để cúng gia tiên, viếng thăm, mừng tuổi họ hàng. Việc dạy dỗ cho nên người có ích cho xã hội là do thầy dạy học của mình, nên ngày mùng Ba thì học viên đồng môn cùng nhau đi thăm viếng thầy (thầy dạy chữ hoặc thầy dạy nghề). Người ta nghĩ nếu để “ra ngoài 3 ngày đầu năm” sẽ giảm mất ý nghĩa linh thiêng, nhất là về mặt tình cảm, tôn kính, qúi trọng.
Hội Thánh Công Giáo Việt Nam dành ngày mùng Ba Tết để “thánh hoá công ăn việc làm”, không chỉ mang ý nghĩa thông thường như người Việt. Nhưng, HTCGVN còn muốn nói lên một mối tương quan linh thánh đầy tràn yêu thương giữa Đấng Tạo Hóa và thụ tạo. Đặc biệt trong ngày này, con người tôn vinh tạ ơn Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót (Ep 2,4), Đấng Sáng Tạo con người và vũ trụ (St 1,26); con người trình lên Ngài dự án công việc làm ăn trong năm, xin Ngài ban phúc lành và soi sáng giúp đỡ, để mọi công việc được phù hợp với thánh ý Ngài. Con người khẳng định : “Ví như Chúa chẳng xây nhà, thợ nề vất vả cũng là uổng công” (Tv 126). “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên” (x. Ga 15,5). Như thế, mối tương quan linh thánh đầy tràn yêu thương giữa Đấng Tạo Hóa và thụ tạo này, cũng còn nói lên “tính trách nhiệm” của đôi bên.
Thật vậy, vì như Thiên Chúa phán: “Ta hãy dựng nên loài người giống hình ảnh Ta để loài người làm chủ cá biển, chim trời, muôn thú vật trên đất và mọi côn trùng sống động trên địa cầu” (St 1,26). Mối tương quan này được thánh sử Mátthêu diễn tả rõ hơn trong Mt 25,14-30 : Con người thuộc về Thiên Chúa, những điều thiện hảo được ký thác cho con người là của Thiên Chúa, và những gì con người làm ra cũng xuất phát từ nguồn vốn của Thiên Chúa, không phải hoàn toàn xuất phát từ bản thân con người. Nguồn vốn của Thiên Chúa ban cho con người tuỳ theo lòng tốt của Thiên Chúa. Tình yêu tôn trọng tự do và cá tính của mỗi người, nên Thiên Chúa chỉ ký thác nguồn vốn của Ngài cho con người, nhiều hay ít, là tùy khả năng của mỗi người.
Trong việc phục vụ Thiên Chúa, ai chứng tỏ được phẩm chất trung tín khi sử dụng nguồn vốn của Thiên Chúa, dù mỗi người khác nhau về kết quả công việc, đều được hưởng cùng một niềm hạnh phúc như nhau, Ngài cho những người ấy vào hưởng hạnh phúc cùng Ngài. Như Ông Chủ nói với người đầy tớ: “Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh” (Mt 25,21.23). Đó là Lòng Thương Xót của Thiên Chúa (x. Mt 20,1-16) dành cho con người hơn là trách nhiệm. Thiên Chúa không giữ khoảng cách với con người, nhưng Ngài muốn được đón nhận con người vào cõi sống đầy tràn hoan lạc của Ngài, như Chúa Giêsu đã nói “Thầy ở đâu thì kẻ phụng sự Thầy cũng sẽ ở đó” (Ga 12,26b).
Vì thế, lao động tâm linh, tinh thần trí óc hay tay chân, đều mang ý nghĩa trọng đại, như Công Đồng Vaticano II khẳng định: “Trong khi mưu sinh cho mình và cho gia đình, tất cả những người nam cũng như nữ hoạt động để phục vụ xã hội một cách hữu hiệu đều có lý để tin rằng nhờ lao công của mình họ tiếp nối công trình của Tạo hóa, phụng sự anh em, đóng góp công lao của mình vào việc hoàn thành ý định của Thiên Chúa trong lịch sử” (Hiến chế Gaudium et Spes, số 34). Trong sinh hoạt đời người, có thể chia 3 loại lao động :
- Lao động tay chân (cũng cần đến tâm linh và tinh thần), dễ thấy hiệu qủa, vì trực tiếp sản xuất ra sản phẩm.
- Lao động tinh thần trí óc (cũng cần đến tâm linh và chân tay), cũng dễ thấy hiệu qủa.
- Lao động tâm linh (cũng cần tinh thần và chân tay), là sự kết hiệp với Thiên Chúa, mật thiết như cành liền thân (x. Ga 15), như thánh Phaolô nói “tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là chính Chúa Kitô sống trong tôi” (Gl 2, 20). Và hiệu quả là “ân sủng và sự thật thì nhờ Chúa Giêsu mà có” (x. Ga 1,17).
Chính vì vậy, không ai có quyền tự tôn mà khinh dể ai đó là “đồ vô tích sự”, “ăn bám”. Và cũng đừng ai tự ty mặc cảm mà cho mình là “kẻ vô dụng”, “không có khả năng như anh chị em”. Ai cũng có thể chọn cho mình cách lao động phù hợp khả năng bản thân theo hoàn cảnh, môi trường và sự phân công của đoàn thể. Cha Tổ Phụ Hội Dòng Xitô Thánh Gia nói : “Phần chúng ta, chớ ăn ở yểu điệu nhát gan; mạnh khỏe thì làm việc nặng, yếu thì làm việc nhẹ. Xét trong một gia thất thì thấy rõ việc ấy, không cần cha phải nói dài lời. Nhà Dòng này cũng là một gia thất, cha con, anh em thương yêu nhau, giúp đỡ nhau. (Di Ngôn, số 139).
Sứ điệp hôm nay : Phụng Vụ Lời Chúa Thánh Lễ Thánh Hóa Công Ăn Việc Làm nhắc lại với mọi người : Thiên Chúa sáng tạo nên vũ trụ vạn vật và trao cho con người trông coi và làm sinh lợi ra từ những nguồn vốn đó. Nguồn vốn này, Thiên Chúa không chỉ ban riêng cho một cá nhân nào, mà là ban cho tất cả mọi người, mọi nơi và mọi thời.
Dù phải chuyên chăm lao động như Chúa Giêsu đã từng nói với người Do Thái : “Cha Ta đến nay hằng làm việc thì Ta cũng làm việc” (Ga 5,17), con người cũng không được phép sử dụng nguồn vốn nầy cách bừa bãi theo ý riêng của mình, đến độ có nguy cơ làm mất đi nguồn vốn. Mà phải làm sao để nguồn vốn đó tăng dần lên để mưu ích cho mình và tha nhân, không gây gánh nặng cho xã hội trong tương quan công bằng và bác ái với mọi người.
Thông Điệp Laudato Si’ của Đức Thánh Cha Phanxico về “chăm sóc ngôi nhà chung” ban hành ngày 14 tháng 5 năm 2015, chính là “Kim Chỉ Nam”. Kim Chỉ Nam này giúp con người ngày nay bảo tồn và phát triển nguồn vốn Thiên Chúa Giàu Lòng Thương Xót đã ban cho con người, để con người lao động xây dựng một thế giới văn minh công bình bác ái trong Tôn Ý Thiên Chúa. Nhờ đó ‘người chị trái đất – Mẹ Đất’ không còn phải “kêu gào vì sự hủy hoại do chúng ta, vì việc sử dụng vô trách nhiệm và bóc lột các tài nguyên” (số 2) . ‘Người chị trái đất – Mẹ Đất’ không còn phải thấy “hậu quả bi thảm” của hoạt động không kiểm soát của con người do “việc khai thác vô tội vạ thiên nhiên, mà con người phải đối mặt với một nguy hiểm là sẽ tàn phá thiên nhiên và trở thành tế vật cho việc tàn phá của mình” (số 4).
Trong ngày Mùng Ba, xin ơn thánh hóa công ăn việc làm, chúng ta cùng xác tín : “Thiên Chúa, Đấng kêu gọi chúng ta dấn thân cách quảng đại, ban cho chúng ta sức mạnh và ánh sáng mà chúng ta cần thiết để tiến bước. Giữa trung tâm thế giới này, Chúa của cuộc sống, Đấng quá yêu thương chúng ta, vẫn tiếp tục hiện diện. Ngài sẽ không bao giờ lìa bỏ chúng ta, không bao giờ để chúng ta một mình, chỉ vì Ngài dứt khoát kết hợp với trái đất của chúng ta và tình yêu của Ngài vẫn luôn dẫn chúng ta đi tìm những con đường mới. Chúc tụng Ngài !” (MV, 245)
M. FranÇois De Sales, An Phước
