Lòng nhân lành hơn lễ vậtBài Đọc I: (Năm I) Cl 1, 21-23
Đáp Ca: Tv 53, 3-4. 6 và 8
Phúc Âm: Lc 6:1-5
Thứ Sáu Tuần XV Thường Niên Giáo Hội đã chọn đọc bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu có nội dung như bài Phúc Âm của Thánh ký Luca cho ngày hôm nay, Thứ Bảy Tuần XXII Thường Niên, về lời đối chất giữa "mấy người biệt phái" và Chúa Giêsu liên quan đến sự kiện "trong một ngày Sabbat, khi Chúa Giêsu đi qua đồng lúa, thì các môn đệ bứt bông lúa miến, vò xát trong tay, rồi ăn".
Theo Phúc Âm của Thánh ký Luca thì đây là lần đụng độ thứ 4 xẩy ra hầu như liên tục giữa thành phần thông luật này với Chúa Giêsu, vào lúc Người mới xuất thân rao giảng và tỏ mình ra (như các bài Phúc Âm trong tuần này cho thấy). So sánh với bài Phúc Âm về cùng sự kiện này được Thánh ký Mathêu thuật lại thì có mấy chi tiết khác nhau nhưng lại là những chi tiết cần để bổ túc cho nhau như sau:
1- Các môn đệ sở dĩ "bứt bông lúa miến, vò xát trong tay, rồi ăn", như trong bài Phúc Âm của Thánh ký Luca hôm nay cho biết là bởi "vì cảm thấy đói" (Mathêu 12:1), nên trong câu trả lời của mình, cũng trong Phúc Âm Thánh Mathêu, Chúa Giêsu đã viện chứng trường hợp Vua Đavít và đoàn tùy tùng của vua cũng chỉ vì "đói" mà ăn thứ bánh tiến trong đền thờ họ không được phép ăn (12:3), trong khi Thánh ký Luca không hề bao gồm chi tiết "đói" này trong câu trả lời của Chúa Giêsu.
2- Thành phần biệt phái trong bài Phúc Âm của thánh ký Luca hôm nay đặt vấn đề với chính các môn đệ của Người, thành phần bị họ coi là phạm nhân "ai làm người ấy chịu" trách nhiệm: "Có mấy người biệt phái nói với các ông rằng: 'Tại sao các ông làm điều không được phép làm trong ngày Sabbat'", còn trong Phúc Âm Thánh Mathêu thì vấn đề được đặt ra với chính Chúa Giêsu là Thày của các môn đệ như thể "tội qui vu trưởng" - tại sao ông là thày mà không biết dạy cho các môn đệ của ông làm điều đúng, điều ngay, điều phải chứ.
3- Trong câu trả lời của Chúa Giêsu, cả Phúc Âm Thánh ký Luca hôm nay và Thánh ký Mathêu đều giống ghi lại giống nhau lời tuyên bố khẳng định của Người rằng: "Con Người làm chủ cả ngày Sabbat" (xem Mathêu 12:8; Luca 6:5). Tuy nhiên, Thánh Mathêu còn ghi lại 2 chi tiết nữa ở cuối câu trả lời của Chúa Giêsu vừa liên quan đến uy thế của Người lại vừa liên quan đến lòng nhân hậu Người mong muốn:
3.1- Trước hết, về uy thế của Người, Thánh ký Mathêu ghi lại thế này: "Các ông chưa đọc trong sách Luật rằng ngày sa-bát, các tư tế trong Đền Thờ vi phạm luật sabat mà không mắc tội đó sao? Tôi nói cho các ông hay: ở đây còn lớn hơn Đền Thờ nữa".
3.2- Sau nữa, về lòng nhân hậu được Người mong muốn, Thánh ký Mathêu còn ghi thêm như sau: "Nếu các ông hiểu được ý nghĩa của câu này: Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế, ắt các ông đã chẳng lên án kẻ vô tội".
Vấn đề được đặt ra ở đây là tại sao Giáo Hội lại chọn đọc lại bài Phúc Âm có nội dung giống nhau như vậy, như hôm qua, Thứ Năm Tuần XXII cũng thế. Phải chăng là vì Bài Phúc Âm có nội dung chính yếu tương tự như nhau này có liên hệ với Bài Đọc 1 cho năm lẻ của từng ngày? Chẳng hạn Bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu trước đây có liên hệ với Bài Đọc 1 cho năm lẻ bấy giờ được trích từ Sách Xuất Hành thuộc bộ Thánh Kinh Cựu Ước, trong khi Bài Phúc Âm của Thánh ký Luca hôm qua và hôm nay có liên hệ với Bài Đọc 1 cho năm lẻ là bài đọc được trích từ Thư Thánh Phaolô thuộc Bộ Thánh Kinh Tân Ước.
Bởi thế, để bổ túc thêm những gì đã suy diễn và chia sẻ về bài Phúc Âm ở Thứ Sáu Tuần XV - Phụng Vụ Lời Chúa - Tuần XV Thường Niên, bài Phúc Âm trùng hợp với thời điểm ấy của Thánh ký Luca hôm nay cần phải được suy diễn theo nội dung của Bài Đọc 1 hôm nay:
"Anh em thân mến, xưa kia anh em là những kẻ xa lạ và thù nghịch trong tư tưởng và trong hành động xấu xa. Nhưng hiện nay, Thiên Chúa đã giao hoà anh em trong xác thịt của Đức Kitô, nhờ cái chết của Người, làm cho anh em nên thánh thiện, tinh tuyền, không có gì đáng trách trước mặt Người, miễn là anh em được xây dựng, kiên trì trong đức tin, bền vững và không lay chuyển khỏi lòng trông cậy vào Tin Mừng, mà anh em đã được nghe biết và đã được loan báo cho mọi tạo vật dưới bầu trời, là Tin Mừng mà chính tôi, Phaolô, là người phục vụ".
Đúng thế, nếu Chúa Giêsu đã tự tuyên bố Người "làm chủ cả ngày Sabbat" thì quả thực Người hoàn toàn vượt trên luật lệ, Đấng "đầy ân sủng và chân lý" (Gioan 1:14), Đấng được Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô xác tín trong Bài Đọc 1 hôm nay: "Thiên Chúa đã giao hòa anh em trong xác thịt của Đức Kitô, nhờ cái chết của Người, làm cho anh em nên thánh thiện, tinh tuyền, không có gì đáng trách trước mặt Người", thành phần "xưa kia là những kẻ xa lạ và thù nghịch trong tư tưởng và trong hành động xấu xa", điển hình là những người biệt phái chất vấn Chúa Giêsu một cách thiển cận và lầm lạc được ghi lại trong Bài Phúc Âm hôm nay.
Trong Bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu đã nhẫn nại với thành phần biệt phái liên tục theo dõi và bắt bẻ Người cũng như các môn đệ của Người, thậm chí Người còn lợi dụng chính những thắc mắc và chất vấn thật cụ thể nhưng đầy ngây ngô khờ khạo của họ để mở lòng mở trí họ ra, cho họ thấy được những gì là trọng yếu và chính yếu họ cần xác tín và tuân giữ, lại là những gì mà họ chiều theo khuynh hướng lệch lạc của họ đã tỏ ra coi thường, những điều bất khả chấp đến độ chính Người cuối cùng đã phải thậm tệ khiển trách họ ở các Bài Phúc Âm của Thánh Ký Mathêu đoạn 23 trong 3 ngày đầu Tuần XXI Thường Niên vừa rồi.
Thành phần biệt phái hôm nay, nhờ được soi dẫn bởi một Đấng vốn từng là bậc Đại Sư của họ (xem Luca 2:46), trong trường hợp của Bài Phúc Âm hôm nay hay trước đây hoặc sau này, cần phải có tâm tình của bài Đáp Ca hôm nay:
1) Ôi Thiên Chúa, xin cứu sống con nhân danh Ngài, và xin sử dụng uy quyền phán quyết cho con! Ôi Thiên Chúa, xin nghe tiếng con cầu, xin lắng tai nghe lời miệng con xin.
2) Kìa, Thiên Chúa phù trợ tôi, Chúa đang nâng đỡ tâm hồn tôi. Con sẽ tự nguyện hiến dâng lễ vật lên Chúa, lạy Chúa, con sẽ ca tụng danh Ngài, vì danh Ngài thiện hảo.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
