Cháo Trắng Có nhiều người không thích ăn cháo trắng mà chỉ thích cháo gà cháo vịt, cháo lòng, cháo cá, hay cháo bào ngư vv... mặc dù cháo trắng cũng có cái ngon riêng và lợi điểm đặc biệt của nó là thuần khiết chỉ gạo với nước, không mỡ màng, không nhiễm độc tố, ăn dễ tiêu, nhẹ bụng, là món lót lòng lành mạnh rất tốt cho sức khỏe, nhứt là người già.
Người Hoa từ ngàn xưa đã có tập tục ăn điểm tâm cháo trắng cho ấm dạ dày rồi sau đó muốn ăn hàng vặt gì đó bên ngoài mới ăn. Tập tục nầy cũng dễ hiểu thôi, là vì nước Tàu đông dân, nghèo đói, lúa gạo không đủ ăn nên người ta phải ăn cháo. Mà nghèo thì làm gì có cá thịt để nấu nên buộc lòng phải ăn cháo trắng mà thôi. Ăn riết rồi thành thói quen dù khi đã có đủ cơm ăn vẫn không thể nào quên cháo. Cháo nấu theo người Hoa có hai cách, một là khi gạo vừa nở bung ra thì tắt lò đậy kín nắp để đó, hai là nấu lâu hơn cho ra nhựa, vừa nước vừa cái chớ không đặc sệt như cháo đậu xanh đậu đỏ của người Việt Nam.
Sáng sớm thức dậy, việc đầu tiên của con dâu, hoặc con gái trong nhà là bắc nồi cháo lên bếp, vừa canh chừng, vừa dọn mấy món đồ mặn ra bàn, thường là những món đơn sơ, thanh đạm không tanh tưởi hay dầu mỡ mà lúc nào cũng có sẵn trong nhà như là xái bấu (củ cải ướp muối với ngũ vị hương đem phơi khô), cốn xại (cải ướp với riềng và muối đường), đậu phọng hoặc đậu đen nấu muối, trứng muối, cải Tứ Xuyên (một loại củ cải ở Tứ Xuyên bên Tàu, ướp muối và ớt bột), chao đỏ, thịt chà bông hay thịt kho khô vv...
Người nhà, trước khi ra cửa tản mác đi làm, ai cũng húp một hai chén cháo với một món nào đó trên bàn. Vì là đồ mặn nên chỉ cần gắp một hai miếng là xong bữa chớ không ai ăn nhiều tới nỗi để bị lên máu. Có người thích ăn cháo không hoặc xịt chút Maggi, miễn có chút cháo vô bụng là thấy sảng khoái tinh thần để bắt đầu một ngày làm việc mới.
Người Hoa không chỉ ăn cháo sáng mà có khi họ nấu nhiều để ăn luôn cả ngày mặc dù trưa chiều đã có cơm. Nhớ hồi xưa, mỗi lần đi thăm bà nội, tôi thấy trên bếp lúc nào cũng có nồi cơm và nồi cháo. Tôi hỏi thiếm tôi sao chiều mà cũng nấu cháo chi vậy. Thiếm nói chú đi làm về mệt thường hay húp một chén cháo trước khi ăn cơm không thôi nuốt không vô.
Hồi đi vượt biên, lúc ở trại chuyển tiếp Sungai Besi Mã Lai chờ chuyến bay đi định cư, chúng tôi có biết một gia đình người Hoa Chợ Lớn ở chung phòng, người cha sáng nào cũng lọ mọ đi nấu cháo, cháo nấu xong thì cũng gần tới giờ người ta phát cơm trưa. Mà ở đây muốn nấu nồi cháo đâu phải dễ vì là trại tạm cư như hostel nên chỉ có chỗ ngủ, phòng tắm, nhà vệ sinh chung chớ không có nhà bếp. Cơm nước thì đã có nhà thầu nấu sẵn, dân tị nạn chỉ cần lên lãnh đem về phòng ăn thôi. Không biết ông ta đi đâu tìm củi lửa để nấu hay phải móc nối với ban nhà bếp xin nấu nhờ. Hỏi ông ta sao cực quá mà bữa nào cũng phải nấu thì ông ta nói ngày nào không ăn cháo là ngày đó muốn bệnh. Vậy mới biết cháo trắng quan trọng với người Hoa như thế nào.
Trước kia, ông xã tôi rất ghét cháo trắng vì hồi nhỏ bị kiết lỵ nằm nhà thương hai tuần lễ toàn ăn cháo trắng với muối ớn tới xương. Nhưng từ khi vào làm rể người Tàu minh hương thì bỗng nhiên "đổi tông", cháo gì ổng cũng không thích bằng cháo trắng ăn với "kèm lèo" (tiếng Tiều, có nghĩa là đồ mặn linh tinh nói chung). Chiều nào cảm thấy không có appétit, ông xã cũng kêu tôi nấu nồi cháo cho ổng rồi ổng đi bày ra đầy bàn nào là đậu phọng, cải Tứ Xuyên, xái bấu vv... Và khi ăn thì ăn một hai tô chớ không phải chén thì đủ biết cháo trắng cũng có sức hấp dẫn tới cở nào.
Theo đông y thì người lớn tuổi, buổi chiều nên ăn cháo hơn là cơm cho nhẹ bụng dễ ngủ, tôi nghĩ cũng ̣đúng vì chiều nào ăn cháo, tôi cũng thấy trong bụng như không có gì, không nặng nề như những bữa ăn cơm với đầy bàn thịt cá. Cháo trắng giúp cho tiêu hóa tốt, vì vậy mỗi khi tôi làm đồ chiên cho cả nhà ăn, tôi đều nấu thêm chút cháo trắng để húp cho tiêu dầu mỡ. Ngoài ra khi trái gió trở trời, ai bị phong hàn cảm cúm, sau khi xức dầu cạo gió xong, húp vào một chén cháo nóng thì coi như đã giảm được nửa phần cơn bệnh, có khi khỏi cần uống viên thuốc nào..
Xem ra cháo trắng cũng là một phương thuốc đa năng, vừa cứu đói, vừa cứu bệnh con người rất hay và hữu hiệu. Thử hỏi có ai trong đời chưa từng ăn một chén cháo trắng những lúc mệt mỏi, bần thần, dã dượi, yếu đau, phải không quý vị?
Người Phương Nam
