Phụng Vụ Lời ChúaBài Đọc I: Ed 18, 25-28
"Nếu kẻ gian ác bỏ đàng gian ác nó đã đi, nó sẽ được sống".
Trích sách Tiên tri Êdêkiel.
Đây Chúa phán: "Các ngươi đã nói rằng: "Đường lối của Chúa không chính trực". Vậy hỡi nhà Israel, hãy nghe đây: Có phải đường lối của Ta không chính trực ư? Hay trái lại đường lối của các ngươi không chính trực? Khi người công chính từ bỏ lẽ công chính và phạm tội ác, nó phải chết, chính vì tội ác nó phạm mà nó phải chết. Nếu kẻ gian ác bỏ đàng gian ác nó đã đi, và thực thi công bình chính trực, nó sẽ được sống. Nếu nó suy nghĩ và từ bỏ mọi tội ác nó đã phạm, nó sẽ sống chớ không phải chết".
Đó là lời Chúa.
Đáp Ca: Tv 24, 4bc-5. 6-7. 8-9
Đáp: Lạy Chúa, xin hãy nhớ lòng thương xót của Chúa (c. 6a).
Xướng: 1) Lạy Chúa, xin chỉ cho con đường đi của Chúa; xin dạy bảo con về lối bước của Ngài. Xin hướng dẫn con trong chân lý và dạy bảo con, vì Chúa là Thiên Chúa cứu độ con, và con luôn luôn cậy trông vào Chúa. - Đáp.
2) Lạy Chúa, xin hãy nhớ lòng thương xót của Ngài, lòng thương xót tự muôn đời vẫn có. Xin đừng nhớ lỗi lầm khi con còn trẻ và tội ác, nhưng hãy nhớ con theo lòng thương xót của Ngài, vì lòng nhân hậu của Ngài, thân lạy Chúa. - Đáp.
3) Chúa nhân hậu và công minh, vì thế Ngài sẽ dạy cho con nhận biết đường lối. Ngài hướng dẫn kẻ khiêm cung trong đức công minh, dạy bảo người khiêm cung đường lối của Ngài. - Đáp.
Bài Đọc II: Pl 2, 1-5 {hoặc 1-11}
"Anh em hãy cảm nghĩ trong anh em điều đã có trong Đức Giêsu Kitô".
Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Philipphê.
Anh em thân mến, nếu có sự an ủi nào trong Đức Kitô, nếu có sự khích lệ nào trong đức mến, nếu có sự hiệp nhất nào trong Thánh Thần, nếu có lòng thương xót nào, thì anh em hãy làm cho tôi được trọn niềm hân hoan, để anh em hưởng cùng một niềm vui, được cùng chung một lòng mến, được đồng tâm nhất trí với nhau, chớ làm điều gì bởi ý cạnh tranh hay bởi tìm hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi kẻ khác vượt trổi hơn mình, mỗi người đừng chỉ nghĩ đến những sự thuộc về mình, nhưng hãy nghĩ đến những sự thuộc về kẻ khác. Anh em hãy cảm nghĩ trong anh em điều đã có trong Đức Giêsu Kitô.
{Người tuy là thân phận Thiên Chúa, đã không nghĩ phải dành cho được ngang hàng với Thiên Chúa; trái lại, Người huỷ bỏ chính mình mà nhận lấy thân phận tôi đòi, đã trở nên giống như loài người với cách thức bề ngoài như một người phàm. Người đã tự hạ mình mà vâng lời cho đến chết, và chết trên thập giá. Vì thế, Thiên Chúa đã tôn vinh Người, và ban cho Người một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu, để khi nghe tên Giêsu, mọi loài trên trời dưới đất và trong hoả ngục phải quỳ gối xuống, và mọi miệng lưỡi phải tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Chúa, để Thiên Chúa Cha được vinh quang.}
Đó là lời Chúa.
Alleluia: Ga 14, 23
Alleluia, alleluia! - Nếu ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy, và Cha Thầy yêu mến người ấy, và Chúng Ta sẽ đến và ở trong người ấy. - Alleluia.
Phúc Âm: Mt 21, 28-32
"Nó hối hận và đi làm. Những người thu thuế và gái điếm sẽ vào nước Thiên Chúa trước các ông".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: "Các ông nghĩ sao? Người kia có hai người con. Ông đến với đứa con thứ nhất và bảo: "Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho cho cha!" Nó thưa lại rằng: "Con không đi". Nhưng sau nó hối hận và đi làm. Ông đến gặp đứa con thứ hai và cũng nói như vậy. Nó thưa lại rằng: "Thưa cha, vâng, con đi". Nhưng nó lại không đi. Ai trong hai người con đã làm theo ý cha mình?" Họ đáp: "Người con thứ nhất". Chúa Giêsu bảo họ: "Tôi bảo thật các ông, những người thu thuế và gái điếm sẽ vào nước Thiên Chúa trước các ông. Vì Gioan đã đến với các ông trong đường công chính, và các ông không tin ngài; nhưng những người thu thuế và gái điếm đã tin ngài. Còn các ông, sau khi xem thấy điều đó, các ông cũng không hối hận mà tin ngài".
Đó là lời Chúa.
Suy Nghiệm Lời Chúa
Chiều hướng và ý nghĩa của phụng vụ Lời Chúa của Chúa Nhật XXVI Thường Niên Năm A tuần này tiếp tục phụng vụ Lời Chúa của Chúa Nhật tuần trước, Tuần XXV Thường Niên Năm A, liên quan đến đường lối của Thiên Chúa với đường lối của nhân loại nói chung và thành phần biệt phái cùng luật sĩ Do Thái nói riêng, hoàn toàn khác biệt nhau một trời một vực.
Thật vậy, nếu phụng vụ Lời Chúa tuần XXV nói chung và Bài Phúc Âm nói riêng cho thấy đường lối Thiên Chúa, qua ông chủ vườn nho thuê thợ vào làm vườn nho cho mình trả công cho họ chẳng những một cách công bằng như đã giao kèo với họ, thành phần được thuê đến làm sớm, mà còn trả công theo lòng nhân hậu của mình nữa, cho thành phần đến làm muộn nhất, thì Bài Phúc Âm tuần XXVI này cũng được Chúa Giêsu nhấn mạnh đến đường lối nhân hậu của Thiên Chúa, nhưng không đề cao vai trò của Thiên Chúa cho bằng chính việc làm của con người.
Đúng thế, tự bản tính của mình là tình yêu vô cùng nhân hậu, Thiên Chúa bao giờ cũng thương xót đối với những tấm lòng tan nát khiêm cung, hoàn toàn tin tưởng vào Ngài, Đấng cứu độ của họ, cho dù cuộc đời của họ có tội lỗi đến thế nào chăng nữa, như thành phần "đứa con thứ nhất" trong Bài Phúc Âm hôm nay, thành phần "thu thuế và gái điếm", thoạt tiên tỏ thái độ bất tuân "con không đi", bằng những hành động gian tham của cải (thu thuế) hay bằng những đam mê nhục dục (gái điếm), "nhưng sau hối hận lại đi", như người đàn bà đĩ điếm tội lỗi trong thành đã xức dầu thơm cho Chúa (xem Luca 7:36-50), hoặc như viên trưởng ban thu thuế Giakêu lùn gian lận đã sẵn sàng đền bù cho những ai bị thiệt hại vì chàng gấp 4 lần (xem Luca 19:1-10).
Trong khi đó, thành phần tự phụ tự cho mình là công chính, nhờ việc tuân giữ lề luật của Thiên Chúa, như "đứa con thứ hai" trong Bài Phúc Âm hôm nay, ám chỉ chung thành phần biệt phái cùng các kinh sư luật sĩ và riêng "các thượng tế (tiếng Việt thường dịch không đúng, thay vì các trưởng tế - chief priests lại cứ dịch là "các thượng tế - high priests", vì trong Hội Đồng Đầu Mục Do Thái chỉ có 1 vị thượng tế duy nhất chứ không có "các thượng tế" như trong bài Phúc Âm hôm nay hay một số bài Phúc Âm khác vẫn thường thấy) và các kỳ lão trong dân" là đối tượng được Chúa nói với như để nhắc nhở họ về mới nguy sai lạc lầm lẫn của họ đối với phần rỗi đời đời của họ liên quan đến Lòng Thương Xót Chúa, đến ân sủng cứu độ của Chúa hơn là công trạng cứu độ của họ:
"Tôi bảo thật các ông, những người thu thuế và gái điếm sẽ vào nước Thiên Chúa trước các ông. Vì Gioan đã đến với các ông trong đường công chính, và các ông không tin ngài; nhưng những người thu thuế và gái điếm đã tin ngài. Còn các ông, sau khi xem thấy điều đó, các ông cũng không hối hận mà tin ngài".
Trong Bài Đọc 1 hôm nay, qua miệng tiên tri Êzêkiên, Thiên Chúa cũng đã nói một cách rõ ràng về những gì được Ngài nói một cách bóng bẩy bằng dụ ngôn trong Bài Phúc Âm hôm nay về hai thành phần tội lỗi thống hối và thành phần công chính tội lỗi:
"Các ngươi đã nói rằng: 'Đường lối của Chúa không chính trực'. Vậy hỡi nhà Israel, hãy nghe đây: Có phải đường lối của Ta không chính trực ư? Hay trái lại đường lối của các ngươi không chính trực? Khi người công chính từ bỏ lẽ công chính và phạm tội ác, nó phải chết, chính vì tội ác nó phạm mà nó phải chết. Nếu kẻ gian ác bỏ đàng gian ác nó đã đi, và thực thi công bình chính trực, nó sẽ được sống. Nếu nó suy nghĩ và từ bỏ mọi tội ác nó đã phạm, nó sẽ sống chớ không phải chết'".
"Khi người công chính từ bỏ lẽ công chính và phạm tội ác, nó phải chết" ở đây, theo chiều hướng và ý nghĩa của dụ ngôn trong Bài Phúc Âm thì không phải là "người công chính...phạm tội ác, nó phải chết" chỉ ở chỗ họ gây ra những hành động gian tham như thành phần thu thuế hoặc tội lỗi như thành phần gái điếm, mà còn ở chỗ họ tự phụ, coi mình hơn Thiên Chúa, coi công trạng giữ luật của mình là yếu tố chính yếu để được cứu độ mà coi thường hay khinh khi ơn cứu độ của Thiên Chúa chính là những gì cứu độ họ, chẳng khác gì "người công chính từ bỏ lẽ công chính".
Đó là lý do trong dụ ngôn đi tìm kiếm 1 con chiên lạc duy nhất trong đàn chiên 100 con, cuối cùng Chúa Giêsu đã khẳng định rằng: "Vậy, tôi nói cho các ông hay: trên trời cũng thế, ai nấy sẽ vui mừng vì một người tội lỗi ăn năn sám hối, hơn là vì chín mươi chín người công chính không cần phải sám hối ăn năn" (Luca 15:7).
Câu này Chúa Giêsu cũng nhắm đến "những người thuộc phái Pharisêu và các kinh sư" (Luca 15:2), thành phần nghĩ mình không phải là tội nhân, không cần phải ăn năn thống hối, trái lại, họ thậm chí còn có thể tự động trở thành thẩm phán chí công bất cứ lúc nào, trong việc sử dụng chính lề luật như cục đá ném chết thành phần tội nhân ghê tởm nữa (xem Gioan 8:1-11).
Như thế, con chiên lạc đây phải nói là chính là 99 con chiên "bị" vị mục tử bỏ lại đằng sau hơn là 1 con chiên duy nhất "được" vị mục tử nhắm đến tìm kiếm, vì nó tuy là một người con phung phá nhưng còn biết tìm về nhà cha, trong khi đứa con cả "không làm mất lòng cha" theo như nó nghĩ nhờ tuân giữ lề luật lại hoang đàng hơn ai hết, vì ở ngay trong nhà của cha đó mà chẳng hiểu cha của nó gì hết, cứ tác hành như một tên đầy tớ, làm gì cũng phải được trả công xứng đáng, chẳng hiểu "tất cả của cha là của con" (xem Luca 15:11-32),
Chúa Giêsu xác định rằng Người không cần "chín mươi chín người công chính không cần phải sám hối ăn năn" như thế, và đó chính là lý do Người đã sẵn sàng bỏ 99 con chiên công chính sống một cách bất chính ấy mà quan tâm tới một con duy nhất trong đàn và đi tìm cho bằng được con chiên lạc tội lỗi nhưng có lòng thống hối ăn năn, một con chiên lạc được tiêu biểu trong dụ ngôn hai người lên đền thờ cầu nguyện. Đó là con chiên mà trong khi người biệt phái "đứng riêng một mình cầu nguyện rằng: 'Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Chúa, vì con không như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia'", thì người thu thuế "đứng đàng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, nhưng vừa đấm ngực vừa thưa rằng: 'Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi'". (Luca 18:13)
Chính vì con chiên lạc đây là chính là 99 con chiên "bị" vị mục tử bỏ lại đằng sau hơn là con chiên "được" vị mục tử nhắm đến tìm kiếm, mà Chúa Kitô Mục Tử mới nhẫn nại tiếp tục tìm kiếm họ. Ở chỗ, Người tìm cách khai tâm mở trí cho họ, hết lần này đến lần khác, chẳng những bằng chính việc làm của Người, như Người ngồi đồng bàn với "bọn thu thuế và tội lỗI" ở nhà viên thu thuế Mathêu sau khi chàng được Người kêu gọi (xem Mathêu 9:9-13), mà còn bằng huấn dụ của Người, mỗi lần bị họ theo dõi bắt bẻ trách móc Người, điển hình là Người đã dùng dụ ngôn để hướng dẫn họ như dụ ngôn trong Bài Phúc Âm hôm nay.
Chính vì thế, Vị Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô, trong Thư gửi Giáo Đoàn Philiphê ở Bài Đọc 2 hôm nay mới khuyên Kitô hữu của ngài ở đó hãy tránh lánh thái độ của thành phần biệt phái tự cao tự đại (mà chính bản thân ngài vốn là biệt phái trước khi bị quật ngã xuống khỏi ngựa cũng đã mang tâm thức bất chính đầy hoang tưởng như thế) rằng: "Chớ làm điều gì bởi ý cạnh tranh hay bởi tìm hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi kẻ khác vượt trổi hơn mình, mỗi người đừng chỉ nghĩ đến những sự thuộc về mình, nhưng hãy nghĩ đến những sự thuộc về kẻ khác. Anh em hãy cảm nghĩ trong anh em điều đã có trong Đức Giêsu Kitô".
Có như thế, như lời khuyên dạy đầy kinh nghiệm của Vị Tông Đồ Dân Ngoại Phaolô trong Bài Đọc 1 hôm nay, Kitô hữu chúng ta mới thấm thía những tâm tình đầy thâm tín của Thánh Vịnh 24 trong Bài Đáp Ca hôm nay, và sử dụng chính những lời lẽ đầy Thánh Linh của Thánh Vịng gia mà thân thưa cùng Chúa rằng:
1) Lạy Chúa, xin chỉ cho con đường đi của Chúa; xin dạy bảo con về lối bước của Ngài. Xin hướng dẫn con trong chân lý và dạy bảo con, vì Chúa là Thiên Chúa cứu độ con, và con luôn luôn cậy trông vào Chúa.
2) Lạy Chúa, xin hãy nhớ lòng thương xót của Ngài, lòng thương xót tự muôn đời vẫn có. Xin đừng nhớ lỗi lầm khi con còn trẻ và tội ác, nhưng hãy nhớ con theo lòng thương xót của Ngài, vì lòng nhân hậu của Ngài, thân lạy Chúa.
3) Chúa nhân hậu và công minh, vì thế Ngài sẽ dạy cho con nhận biết đường lối. Ngài hướng dẫn kẻ khiêm cung trong đức công minh, dạy bảo người khiêm cung đường lối của Ngài.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL-
